ﮐﺴﯽ ﮐﻪ ﺩﻋﻮﺕ و تبلیغ میﮐﻨﺪ ﺑﺎﯾﺪ…
1-اخلاص در دعوت داشته باشد
ﺍﺧﻼﺹ ﺩﺭ ﻫﺮ ﮐﺎﺭ، ﺍﺳﺎﺱ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﺩﺭ ﺁﻥ، ﺑﻪ ﺷﻤﺎﺭ میﺭﻭﺩ. ﻟﺬﺍ ﺩﺍﻋﯿﺎﻥ ﺑﺎﯾﺪ ﺩﺭ ﺩﻋﻮﺗﺸﺎﻥ، ﺍﺧﻼﺹ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻭ ﺩﺭ ﮐﺎﺭ ﺧﻮﺩ ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭﺷﺎﻥ ﺭﺍ ﻣﺪ ﻧﻈﺮ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﻫﻨﺪ، ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺯﻭﺩﮔﺬﺭ ﻭ ﻓﺎنی دﻧﯿﺎ ﻧﺒﺎﺷﻨﺪ ﺑﻠﮑﻪ ﻫﺮ ﯾﮏ ﺍﺯ آنها ﺁﯾﺎﺕ ﺯﯾﺮ ﺭﺍ ﻭﺭﺩ ﺯﺑﺎﻥ ﺳﺎﺯﺩ:( ﻣَﺎ ﺃَﺳْﺄَﻟُﮑُﻢْ ﻋَﻠَﯿْﻪِ ﻣِﻦْ ﺃَﺟْﺮٍ) ﻓﺮﻗﺎﻥ/۵۷ «ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺍﺑﻼﻍ ﺍﯾﻦ ﺁﺋﯿﻦ ﻫﯿﭻ ﮔﻮﻧﻪ ﭘﺎﺩﺍﺷﯽ ﺍﺯ ﺷﻤﺎ ﻣﻄﺎﻟﺒﻪ ﻧﻤﯽﮐﻨﻢ. »
( ﻗُﻞْ ﻣَﺎ ﺳَﺄَﻟْﺘُﮑُﻢ ﻣِّﻦْ ﺃَﺟْﺮٍ ﻓَﻬُﻮَ ﻟَﮑُﻢْ) ﺳﺒﺄ/۴۷ « ﺑﮕﻮ:ﻫﺮ ﻣﺰﺩﯼ ﮐﻪ( ﺩﺭ ﻗﺒﺎﻝ ﺗﺒﻠﯿﻎ ﺩﻋﻮﺕ ﺁﺳﻤﺎﻧﯽ) ﺍﺯ ﺷﻤﺎ ﺧﻮﺍﺳﺘﻪ ﺑﺎﺷﻢ، ﺑﺮﺍﯼ ﺧﻮﺩﺗﺎﻥ. »
ﭘﺲ ﺩﺍﻋﯽ ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﻣﻨﺼﺐ ﻭ ﺟﺎﯾﮕﺎﻩ ﻭ ﻣﻨﺰﻟﺖ ﻭ ﺷﻬﺮﺕ ﻧﯿﺴﺖ، ﺑﻠﮑﻪ ﺑﺎ ﮐﺎﺭﯼ ﮐﻪ ﺍﻧﺠﺎﻡ میﺩﻫﺪ، ﻓﻘﻂ ﺭﺿﺎﯼ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﯾﮕﺎﻧﻪ ﺭﺍ ﻣﺪﻧﻈﺮ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺑﺎ ﺯﺑﺎﻥ ﺣﺎﻝ میﮔﻮﯾﺪ:« ﺗﻤﺎﻡ ﺩﻧﯿﺎﯾﺘﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺮﺩﺍﺭﯾﺪ ﻭ ﻗﻠﺒﻢ ﺭﺍ ﺁﺯﺍﺩ ﻭ ﺭﻫﺎ ﺑﮕﺬﺍﺭﯾﺪ ﺗﺎ ﺩﺭ ﻏﺮﺑﺖ ﺑﺴﺮ ﺑﺮﺩ؛ ﺯﯾﺮﺍ ﻣﻦ ﺍﺯ ﻫﻤﻪ ﺷﻤﺎ ﺛﺮﻭﺕ ﺑﺰﺭﮔﺘﺮﯼ ﺩﺍﺭﻡ ﺍﮔﺮ ﭼﻪ ﺷﻤﺎ ﻣﺮﺍ ﺗﻨﻬﺎ ﻭ ﺑﯽ ﮐﺲ، ﺗﺼﻮﺭ میﮐﻨﯿﺪ. »
2-ﺩﺍﻋﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺠﺎﻫﺪ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺭﺍﻩ ﺧﺪﺍ ﺟﻬﺎﺩ میﮐﻨﺪ.
ﻫﻤﺎﻧﮕﻮﻧﻪ ﮐﻪ ﻣﺠﺎﻫﺪ ﯾﮑﯽ ﺍﺯ ﻣﺮﺯﻫﺎ ﺭﺍ ﺣﻔﺎﻇﺖ میﻧﻤﺎﯾﺪ، ﻭ ﻫﻤﺎﻥ ﮔﻮﻧﻪ ﮐﻪ ﻣﺠﺎﻫﺪﯾﻦ ﺑﺎ ﺩﺷﻤﻨﺎﻥ ﺧﺪﺍ میﺟﻨﮕﻨﺪ، ﺩﺍﻋﯽ ﻧﯿﺰ ﺑﺎ ﺩﺷﻤﻨﺎﻥ ﺧﺪﺍ ﯾﻌﻨﯽ ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ میﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺷﻬﻮﺍﺕ ﻭ ﺷﺒﻬﺎﺕ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﯿﺎﻥ ﺍﻣﺖ ﺭﻭﺍﺝ ﺩﻫﻨﺪ، ﻧﺴﻞهای ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻓﺴﺎﺩ ﺑﮑﺸﻨﺪ ﻭ ﺍﻣﺖ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳﻮﯼ ﺍﻧﺤﻄﺎﻁ ﺳﻮﻕ ﺩﻫﻨﺪ ﻭ ﺩﺭ ﻣﻨﺠﻼﺏ ﺯﺫﺍﯾﻞ ﻏﺮﻕ ﺳﺎﺯﻧﺪ، میﺟﻨﮕﺪ:( ﻭَﯾُﺮِﯾﺪُ ﺍﻟَّﺬِﯾﻦَ ﯾَﺘَّﺒِﻌُﻮﻥَ ﺍﻟﺸَّﻬَﻮَﺍﺕِ ﺃَﻥ ﺗَﻤِﯿﻠُﻮﺍْ ﻣَﯿْﻼً ﻋَﻈِﯿﻤﺎً)ﻧﺴﺎﺀ/۲۷ «ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﺷﻬﻮﺍﺕ ﺭﺍﻩ ﻣﯽﺍﻓﺘﻨﺪ ، ﻣﯽﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﮐﻪ( ﺍﺯ ﺣﻖ ﺩﻭﺭ ﺷﻮﯾﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺳﻮﯼ ﺑﺎﻃﻞ ﺑﮕﺮﺍﺋﯿﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺭﺍﻩ ﺭﺍﺳﺖ ) ﺧﯿﻠﯽ ﻣﻨﺤﺮﻑ ﮔﺮﺩﯾﺪ( ﺗﺎ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﺍﯾﺸﺎﻥ ﺷﻮﯾﺪ ) . »
ﭘﺲ ﺩﺍﻋﯽ ﺑﺎﯾﺪ، ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺻﻔﺎﺕ ﻣﺠﺎﻫﺪﯾﻦ ﺁﺭﺍﺳﺘﻪ ﺳﺎﺯﺩ ﻭ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺩﺷﻤﻨﺎﻥ ﺧﺪﺍ، ﺻﺒﺮ ﭘﯿﺸﻪ ﮐﻨﺪ:( ﺣَﺘَّﻰ ﺇِﺫَﺍ ﺃَﺛْﺨَﻨﺘُﻤُﻮﻫُﻢْ ﻓَﺸُﺪُّﻭﺍ ﺍﻟْﻮَﺛَﺎﻕَ ﻓَﺈِﻣَّﺎ ﻣَﻨّﺎً ﺑَﻌْﺪُ ﻭَﺇِﻣَّﺎ ﻓِﺪَﺍﺀ ﺣَﺘَّﻰ ﺗَﻀَﻊَ ﺍﻟْﺤَﺮْﺏُ ﺃَﻭْﺯَﺍﺭَﻫَﺎ) ﻣﺤﻤﺪ/۴ «ﻭ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﻫﯿﺪ ﺗﺎ ﺑﻪﺍﻧﺪﺍﺯﻩ ﮐﺎﻓﯽ ﺩﺷﻤﻦ ﺭﺍ( ﺑﺎ ﮐﺸﺘﻦ ﻭ ﺯﺧﻤﯽﮐﺮﺩﻥ ) ﺿﻌﯿﻒ ﻭ ﺩﺭﻫﻢ ﻣﯽﮐﻮﺑﯿﺪ. ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﻫﻨﮕﺎﻡ( ﺍﺳﯿﺮﺍﻥ ﺭﺍ ) ﻣﺤﮑﻢ ﺑﺒﻨﺪﯾﺪ ، ﺑﻌﺪﻫﺎ ﯾﺎ ﺑﺮ ﺁﻧﺎﻥ ﻣﻨّﺖ ﻣﯽﮔﺬﺍﺭﯾﺪ( ﻭ ﺑﺪﻭﻥ ﻋﻮﺽ ﺁﺯﺍﺩﺷﺎﻥ ﻣﯽﮐﻨﯿﺪ ) ﻭ ﯾﺎ( ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺁﺯﺍﺩﯼ ﺍﺯ ﺁﻧﺎﻥ ) ﻓﺪﯾﻪ ﻣﯽﮔﯿﺮﯾﺪ( ﺧﻮﺍﻩ ﺑﺎ ﻣﻌﺎﻭﺿﻪ ﺍﺳﺮﺍﺀ ﻭ ﺧﻮﺍﻩ ﺑﺎ ﺩﺭﯾﺎﻓﺖ ﺍﻣﻮﺍﻝ. ﺍﯾﻦ ﻭﺿﻊ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺩﺍﺷﺖ ) ﺗﺎ ﺟﻨﮓ ﺑﺎﺭﻫﺎﯼ ﺳﻨﮕﯿﻦ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺯﻣﯿﻦ ﻣﯽﻧﻬﺪ ﻭ ﻧﺒﺮﺩ ﭘﺎﯾﺎﻥ ﻣﯽﮔﯿﺮﺩ. »
3-ﺧﻮﺩﺵ ﺭﺍ ﻧﺰﺩ ﻣﺮﺩﻡ، ﺗﺰﮐﯿﻪ ﻧﮑﻨﺪ
ﺩﺍﻋﯽ ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺧﻮﺩﺵ ﺭﺍ ﻧﺰﺩ ﻣﺮﺩﻡ، ﺗﺰﮐﯿﻪ ﮐﻨﺪ، ﺑﻠﮑﻪ ﺑﺪﺍﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻥ ﻫﻤﻪ ﺗﻼﺵ ﻭ ﮐﺎﺭ ﻧﯿﮏ، ﺑﺎﺯ ﻫﻢ ﮐﻮﺗﺎﻫﯽهایی ﺩﺍﺭﺩ. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﺎﯾﺪ ﺷﮑﺮ ﺧﺪﺍ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺟﺎﯼ ﺁﻭﺭﺩ ﮐﻪ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺧﻄﯿﺐ ﻣﺮﺩﻡ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻩ ﻭ ﺑﻪ ﺍﻭ ﺗﻮﻓﯿﻖ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﺗﺎ ﺳﺨﻨﺎﻥ ﺭﺳﻮﻝ ﺧﺪﺍ( صل الله علیه و سلم) ﺭﺍ ﺗﺒﻠﯿﻎ ﻧﻤﺎﯾﺪ. ﻟﺬﺍ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺍﯾﻦ ﻧﻌﻤﺘﯽ ﮐﻪ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺑﻪ ﺍﻭ ﺍﺭﺯﺍﻧﯽ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ، ﺍﺯ ﺍﻭ ﺳﭙﺎﺳﮕﺰﺍﺭﯼ ﮐﻨﺪ.
ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎﻝ ﺧﻄﺎﺏ ﺑﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮﺵ میﻓﺮﻣﺎﯾﺪ:( ﻭَﻟَﻮْﻟَﺎ ﻓَﻀْﻞُ ﺍﻟﻠَّﻪِ ﻋَﻠَﯿْﮑُﻢْ ﻭَﺭَﺣْﻤَﺘُﻪُ ﻣَﺎ ﺯَﮐَﺎ ﻣِﻨﮑُﻢ ﻣِّﻦْ ﺃَﺣَﺪٍ ﺃَﺑَﺪﺍً) ﻧﻮﺭ/۲۱ «ﺍﮔﺮ ﺗﻔﻀّﻞ ﻭ ﻣﺮﺣﻤﺖ ﺍﻟﻬﯽ ﺷﺎﻣﻞ ﺷﻤﺎ ﻧﻤﯽﺷﺪ ﻫﺮﮔﺰ ﻓﺮﺩﯼ ﺍﺯ ﺷﻤﺎ( ﺍﺯ ﮐﺜﺎﻓﺖ ﮔﻨﺎﻩ ، ﺑﺎ ﺁﺏ ﺗﻮﺑﻪ) ﭘﺎﮎ ﻧﻤﯽﮔﺮﺩﯾﺪ»
ﺭﺳﻮﻝ ﺍﮐﺮﻡ( صل الله علیه و سلم) ﭘﺲ ﺍﺯ ﺁﻧﮑﻪ ﺭﺳﺎﻟﺘﺶ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﮐﺎﻣﻞ ﺍﺩﺍ ﮐﺮﺩ، ﺍﺯ ﺳﻮﯼ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎﻝ ﭼﻨﯿﻦ ﻓﺮﻣﺎﻥ ﯾﺎﻓﺖ ﮐﻪ:( ﺇِﺫَﺍ ﺟَﺎﺀ ﻧَﺼْﺮُ ﺍﻟﻠَّﻪِ ﻭَﺍﻟْﻔَﺘْﺢُ ﻭَﺭَﺃَﯾْﺖَ ﺍﻟﻨَّﺎﺱَ ﯾَﺪْﺧُﻠُﻮﻥَ ﻓِﯽ ﺩِﯾﻦِ ﺍﻟﻠَّﻪِ ﺃَﻓْﻮَﺍﺟﺎً ﻓَﺴَﺒِّﺢْ ﺑِﺤَﻤْﺪِ ﺭَﺑِّﮏَ ﻭَﺍﺳْﺘَﻐْﻔِﺮْﻩُ ﺇِﻧَّﻪُ ﮐَﺎﻥَ ﺗَﻮَّﺍﺑﺎً)ﻧﺼﺮ/۱-۳ «ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﯾﺎﺭﯼ ﺧﺪﺍ ﻭ ﭘﯿﺮﻭﺯﯼ( ﻭ ﻓﺘﺢ ﻣﮑّﻪ) ﻓﺮﺍ ﻣﯽﺭﺳﺪ. ﻭ ﻣﺮﺩﻡ ﺭﺍ ﻣﯽﺑﯿﻨﯽ ﮐﻪ ﺩﺳﺘﻪ ﺩﺳﺘﻪ ﻭ ﮔﺮﻭﻩ ﮔﺮﻭﻩ ﺩﺍﺧﻞ ﺩﯾﻦ ﺧﺪﺍ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ( ﻭ ﺑﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﯾﻤﺎﻥ ﻣﯽﺁﻭﺭﻧﺪ)ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺳﭙﺎﺱ ﻭ ﺳﺘﺎﯾﺶ ﮐﻦ ، ﻭ ﺍﺯ ﺍﻭ ﺁﻣﺮﺯﺵ( ﺧﻮﺩ ﻭ ﯾﺎﺭﺍﻥ ﺧﻮﯾﺶ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺷﺘﺎﺑﮕﺮﯼ ﺩﺭ ﻓﺮﺍ ﺭﺳﯿﺪﻥ ﻓﺘﺢ ﻭ ﻭﻗﻮﻉ ﭘﯿﺮﻭﺯﯼ، ﻭ ﺍﻇﻬﺎﺭ ﺩﻟﺘﻨﮕﯽ ﻭ ﮔﻼﯾﻪ ﺍﺯ ﺯﻧﺪﮔﯽ) ﺑﺨﻮﺍﻩ. ﺧﺪﺍ ﺑﺴﯿﺎﺭ ﺗﻮﺑﻪﭘﺬﯾﺮ ﺍﺳﺖ. »
ﻋﻠﻤﺎ میﮔﻮﯾﻨﺪ: ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﺳﻮﺭﻩ ﺑﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮﺵ( صل الله علیه و سلم) ﺩﺳﺘﻮﺭ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﺗﺎ ﺍﺯ ﺍﻭ ﻃﻠﺐ ﻣﻐﻔﺮﺕ ﻧﻤﺎﯾﺪ.
ﻟﺬﺍ ﺩﺍﻋﯽ ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺧﻮﺩﺵ ﺭﺍ ﺗﺰﮐﯿﻪ ﻧﻤﺎﯾﺪ ﻭ مثلاً ﭼﻨﯿﻦ ﺑﮕﻮﯾﺪ: ﻣﻦ ﻫﻤﯿﺸﻪ ﺷﻤﺎ ﺭﺍ ﺍﻣﺮ ﺑﻪ ﻣﻌﺮﻭﻑ میﮐﻨﻢ، ﻭﻟﯽ ﺷﻤﺎ ﻧﺎﻓﺮﻣﺎﻧﯽ میﮐﻨﯿﺪ! ﻭ ﻫﻤﯿﺸﻪ ﺷﻤﺎ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻣﻨﮑﺮ ﺑﺎﺯ میﺩﺍﺭﻡ، ﺍﻣﺎ ﺷﻤﺎ ﺑﻪ ﺁﻥ ﺗﻮﺟﻪ نمیﮐﻨﯿﺪ! ﻭ ﻣﻦ ﻫﻤﯿﺸﻪ ﻣﻼﺣﻈﻪ میﮐﻨﻢ ﯾﺎ ﻣﻦ ﻫﻤﯿﺸﻪ میﺑﯿﻨﻢ ﻭ ﻣﻦ ﻫﻤﯿﺸﻪ میﮔﻮﯾﻢ ﯾﺎ ﻣﻦ ﻫﻤﯿﺸﻪ ﺑﺎ ﺧﻮﺩﻡ میﮔﻮﯾﻢ: ﺗﺎ ﮐﯽ ﺍﯾﻦ ﺍﻣﺖ، ﻧﺎﻓﺮﻣﺎﻧﯽ ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭﺵ ﺭﺍ میﮐﻨﺪ؟!
ﺑﻄﻮﺭ ﮐﻠﯽ ﺩﺍﻋﯽ، ﻧﺒﺎﯾﺪ ﻃﻮﺭﯼ ﺑﮕﻮﯾﺪ ﮐﻪ ﺧﻮﺩﺵ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺳﺮﺯﻧﺶ ﻭ ﺑﺎﺯﺧﻮﺍﺳﺖ ﻣﺴﺘﺜﻨﺎ ﮐﻨﺪ ﻭ ﺑﯽ ﮔﻨﺎﻩ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﻫﺪ! ﺑﻠﮑﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﮔﻨﺎﻩ ﻭ ﮐﻮﺗﺎﻫﯽ ﺭﺍ ﯾﮑﺴﺎﻥ ﻣﻌﺮﻓﯽ ﮐﻨﺪ ﻭ ﺑﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﮕﻮﯾﺪ: ﻣﺎ، ﮔﺮﻓﺘﺎﺭ ﺍﯾﻦ ﻣﺸﮑﻞ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺍﺷﺘﺒﺎﻩ ﮐﺮﺩﻩایم. ﭘﺲ ﺑﺮ ﻫﻤﻪ ﻣﺎ ﻻﺯﻡ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﭼﻨﯿﻦ ﻋﻤﻞ ﮐﻨﯿﻢ. ﻧﻪ ﺍﯾﻨﮑﻪ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺍﻋﺘﺎﺏ ﻭ ﺳﺮﺯﻧﺶ، ﻣﺴﺘﺜﻨﺎ ﮐﻨﺪ؛ ﭼﺮﺍ ﮐﻪ ﻫﻤﻪ ﻣﺎ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﯾﮏ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﻫﺴﺘﯿﻢ ﻭ ﭼﻪ ﺑﺴﺎ ﮐﻪ ﺩﺭ ﻣﯿﺎﻥ ﺷﻨﻮﻧﺪﮔﺎﻥ ﻓﺮﺩ ﯾﺎ ﺍﻓﺮﺍﺩﯼ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷته باشد که از شخص داعی نزد خداوند بهتر یا محبوبتر و مقربتر باسند.
4-ﻗﺮﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﺰﺍﯾﺪﻩ ﻧﮕﺬﺍﺭﺩ:
ﻏﯿﺮﺕ ﺩﯾﻨﯽ ﺑﻌﻀﯽ ﺍﺯ ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﺩﺍﻋﯿﺎﻥ، ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﻭﺍﺩﺍﺭ میﮐﻨﺪ ﺗﺎ ﻣﻄﺎﻟﺒﯽ ﺭﺍ ﮐﻪ ﺩﺭ ﻗﺮﺁﻥ ﻭ ﺩﯾﻦ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺭﺩ، ﺑﺮﺁﻧﻬﺎ ﺑﯿﻔﺰﺍﯾﻨﺪ.
مثلاً ﮔﺎﻫﯽ ﮐﻪ ﺍﺯ ﻣﻌﺼﯿﺘﯽ ﺳﺨﻦ میﮔﻮﯾﻨﺪ، ﮐﯿﻔﺮ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺍﺯ ﺁﻥ ﭼﻪ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﻓﺮﻣﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ، ﺗﻌﯿﯿﻦ میﮐﻨﻨﺪ.
ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻧﻤﻮﻧﻪ، ﺍﮔﺮ میﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﮐﺴﯽ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺳﯿﮕﺎﺭ ﮐﺸﯿﺪﻥ، ﻣﻨﻊ ﮐﻨﻨﺪ، میﮔﻮﯾﻨﺪ:«ﺍﯼ ﺑﻨﺪﮔﺎﻥ ﺧﺪﺍ! ﻫﺮﮐﺲ، ﺳﯿﮕﺎﺭ ﺑﮑﺸﺪ، ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺑﻬﺸﺖ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺍﻭ ﺣﺮﺍﻡ میﮔﺮﺩﺍﻧﺪ ﻭ ﺑﺪﺍﻧﯿﺪ ﮐﻪ ﭼﻨﯿﻦ ﺷﺨﺼﯽ، ﺧﻮﺍﺭ ﻭ ﺫﻟﯿﻞ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺑﻪ ﺟﻬﻨﻢ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺭﻓﺖ»!
ﺑﺎﯾﺪ ﮔﻔﺖ: ﺍﯾﻦ ﮐﺎﺭ، ﺍﺷﺘﺒﺎﻩ ﺍﺳﺖ؛ ﺯﯾﺮﺍ ﺩﺭ ﺷﺮﯾﻌﺖ، ﻣﻌﯿﺎﺭ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ. ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻧﻤﻮﻧﻪ، ﺷﺮﮎ، ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺩﺍﯾﺮﻩ ﺍﺳﻼﻡ، ﺧﺎﺭﺝ میﮐﻨﺪ. ﺑﻌﻀﯽ ﺍﺯ ﮐﺎﺭﻫﺎ، ﮔﻨﺎﻩ ﮐﺒﯿﺮﻩ ﻭ ﺑﺮﺧﯽ ﺩﯾﮕﺮ ﺻﻐﯿﺮﻩ ﻭ ﺑﻌﻀﯽ ﻫﻢ ﻣﺒﺎﺡﺍﻧﺪ ﻭ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ، ﺟﺎﯾﮕﺎﻩ ﻫﺮ ﯾﮏ ﺍﺯ آنها ﺭﺍ ﻣﺸﺨﺺ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺍﺳﺖ.
ﭘﺲ ﺩﺍﻋﯽ ﻧﺒﺎﯾﺪ ﻋﺬﺍﺏ ﮔﻨﺎﻫﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﯿﺶ ﺍﺯ ﺣﺪ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﺪﻩ، ﺑﺰﺭﮒ ﺟﻠﻮﻩ ﺩﻫﺪ ﯾﺎ ﺛﻮﺍﺏ ﮐﺎﺭﻫﺎﯼ ﺧﻮﺏ ﺭﺍ ﺑﯿﺶ ﺍﺯﺍﻧﺪﺍﺯﻩ، ﺑﺰﺭﮒ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﻫﺪ. ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﺜﺎﻝ ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺍﺣﺎﺩﯾﺚ ﺿﻌﯿﻔﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺣﺪﯾﺚ ﺯﯾﺮ ﺍﺳﺘﻨﺎﺩ ﮐﻨﺪ: ﻧﻤﺎﺯﯼ ﮐﻪ ﺑﺎ ﻣﺴﻮﺍﮎ ﺯﺩﻥ ﺧﻮﺍﻧﺪﻩ میﺷﻮﺩ ﺑﻬﺘﺮ ﺍﺯ ﻫﻔﺘﺎﺩ ﻧﻤﺎﺯ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺪﻭﻥ ﻣﺴﻮﺍﮎ ﺯﺩﻥ ﺧﻮﺍﻧﺪﻩ ﺷﻮﻧﺪ. ﻭ ﯾﺎ ﺑﻪ ﺍﯾﻦ ﺣﺪﯾﺚ ﺑﺎﻃﻞ، ﺍﺳﺘﻨﺎﺩ ﮐﻨﺪ ﻭ ﺑﮕﻮﯾﺪ:« ﻫﺮ ﮐﺲ ﻻ ﺍﻟﻪ ﺍﻼ ﺍﻟﻠﻪ ﻣﺤﻤﺪ ﺭسول ﺍﻟﻠﻪ ﺑﮕﻮﯾﺪ، ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺑﺮﺍﯾﺶ ﻫﻔﺘﺎﺩ ﻗﺼﺮ ﺩﺭ ﺑﻬﺸﺖ میﺳﺎﺯﺩ ﮐﻪ ﺩﺭ ﻫﺮ ﻗﺼﺮ، ﻫﻔﺘﺎﺩ ﺣﻮﺭ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﻫﺮ ﺣﻮﺭ، ﻫﻔﺘﺎﺩ ﺧﺪﻣﺘﮕﺰﺍﺭ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺍﻭ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻧﻤﺎﺯ ﻋﺼﺮ ﺗﺎ ﻧﻤﺎﺯ ﻣﻐﺮﺏ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻫﻔﺘﺎﺩ ﺣﻮﺭ ﺳﭙﺮﯼ میﻧﻤﺎﯾﺪ. »
ﭘﺲ ﺭﻭﺷﻦ ﺷﺪﮐﻪ ﺑﺰﺭﮒ ﺟﻠﻮﻩ ﺩﺍﺩﻥ، ﮐﺎﺭ ﺩﺭﺳﺘﯽ ﻧﯿﺴﺖ ﺑﻠﮑﻪ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺑﺎﯾﺪ ﺩﺭ ﺳﺨﻨﺎﻧﺶ، ﺟﺎﻧﺐ ﺍﻋﺘﺪﺍﻝ ﺭﺍ ﺭﻋﺎﯾﺖ ﮐﻨﺪ ﻭ ﺑﺪﺍﻧﺪ ﮐﻪ ﺁﻥ ﭼﻪ ﺭﺍ میﮔﻮﯾﺪ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺍﺯ ﺟﺎﻧﺐ ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭﺵ ﺍﻣﻀﺎ میﮐﻨﺪ ﻭ ﺍﺯ ﻣﻌﻠﻢ ﺑﺸﺮﯾﺖ، ﻣﺤﻤﺪ( صلي الله عليه وسلم ) ﻧﻘﻞ میﻧﻤﺎﯾﺪ.
5-ﺑﻪ ﺍﺣﺎﺩﯾﺚ ﺳﺎﺧﺘﮕﯽ، ﺍﺳﺘﺪلال ﻧﮑﻨﺪ:
ﺩﺍﻋﯽ نباید ﺑﻪ ﺍﺣﺎﺩﯾﺚ ﺳﺎﺧﺘﮕﯽ، استدلال ﮐﻨﺪ، ﺑﻠﮑﻪ ﻻﺯﻡ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺳﺎﺧﺘﮕﯽ ﺑﻮﺩﻥ آنها ﺭﺍ ﺑﯿﺎﻥ ﻧﻤﺎﯾﺪ ﻭ ﺑﺪﺍﻧﺪ ﮐﻪ ﺳﻨﺖ، ﻏﺮﺑﺎﻝ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺻﺎﻑ ﻭ ﺧﺎﻟﺺ ﺑﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﻋﺮﺿﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﺧﺎﻃﺮ، ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﺷﺨﺼﯽ ﺟﻨﺎﯾﺘﮑﺎﺭ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﻣﺼﻠﻮﺏ ﺭﺍ ﮐﻪ ﭼﻬﺎﺭﻫﺰﺍﺭ ﺣﺪﯾﺚ ﺩﺭﻭﻏﯿﻦ ﺑﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ ﺍﮐﺮﻡ( صلي الله عليه وسلم) ﻧﺴﺒﺖ ﺩﺍﺩﻩ ﺑﻮﺩ، ﻧﺰﺩ ﻫﺎﺭﻭﻥ ﺍﻟﺮﺷﯿﺪ ﺁﻭﺭﺩﻧﺪ ﻭ ﻫﺎﺭﻭﻥ ﺍﻟﺮﺷﯿﺪ ﺷﻤﺸﯿﺮﯼ ﺭﺍ ﺑﯿﺮﻭﻥ ﮐﺸﯿﺪ ﺗﺎ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻗﺘﻞ ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ، ﮔﻔﺖ: ﺧﻮﺍﻩ ﻣﺮﺍ ﺑﮑﺸﯽ ﯾﺎ ﻧﮑﺸﯽ، ﺳﻮﮔﻨﺪ ﺑﻪ ﺧﺪﺍ ﮐﻪ ﭼﻬﺎﺭ ﻫﺰﺍﺭ ﺣﺪﯾﺚ ﺑﺮﺍﯼ ﺍﻣﺖ ﻣﺤﻤﺪ ﻭﺿﻊ ﮐﺮﺩﻩﺍﻡ!
ﻫﺎﺭﻭﻥ ﺍﻟﺮﺷﯿﺪ ﮔﻔﺖ:ای ﺩﺷﻤﻦ ﺧﺪﺍ! ﺑﺎﮐﯽ ﻧﯿﺴﺖ ﺑﺰﺭﮔﺎﻥ ﻋﻠﻢ ﻭ ﺩﺍﻧﺶ ﺍﻣﺜﺎﻝ ﺍﺑﻦ ﻣﺒﺎﺭﮎ ﻭ ﺍﺑﻮ ﺍﺳﺤﺎﻕ ﻣﺮﻭﺯﯼ ﻗﯿﺎﻡ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﮐﺮﺩ ﻭ ﺑﻄﻼﻥ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺍﻋﻼﻡ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﻧﻤﻮﺩ. ﻭ ﻓﻘﻂ ﺳﻪ ﺭﻭﺯ ﺍﺯ ﺍﯾﻦ ﻭﺍﻗﻌﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻮﺩ ﮐﻪ ﻋﺒﺪﺍﻟﻠﻪ ﺑﻦ ﻣﺒﺎﺭﮎ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺟﺪﺍ ﮐﺮﺩﻩ ﻭ ﺳﺎﺧﺘﮕﯽ ﺑﻮﺩﻥ ﻫﻤﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﻃﻼﻉ ﻋﻤﻮﻡ ﺭﺳﺎﻧﯿﺪ. ﺣﺎﻝ که ﺍﺣﺎﺩﯾﺚ ﺳﺎﺧﺘﮕﯽ، ﺑﺤﻤﺪﺍﻟﻠﻪ ﺑﯿﺎﻥ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ، ﻣﺎ ﺩﻋﻮﺗﮕﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺑﯿﺎﻥ ﻭ ﺭﺳﺎﻧﯿﺪﻥ ﭼﻨﯿﻦ ﺍﺣﺎﺩﯾﺜﯽ ﺑﻪ ﻣﺮﺩﻡ، ﺑﺮ ﺣﺬﺭ میﺩﺍﺭﯾﻢ، ﺍﮔﺮ ﭼﻪ ﺑﻌﻀﯽ ﺑﮕﻮﯾﻨﺪ: ﺑﯿﺎﻥ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺮﺍﯼ ﻣﺼﻠﺤﺖ ﺩﻋﻮﺕ ﺍﺳﺖ.
ﺑﻪ ﺁﻧﺎﻥ ﺑﺎﯾﺪ ﮔﻔﺖ ﮐﻪ: ﻣﺼﻠﺤﺖ، ﺩﺭ ﺑﯿﺎﻥ ﺍﺣﺎﺩﯾﺚ ﺻﺤﯿﺢ ﺭﺳﻮﻝ ﺍﻟﻠﻪ ﺍﺳﺖ ﻧﻪ ﺍﺣﺎﺩﯾﺚ ﺑﺎﻃﻠﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺎﺟﺮﺍﯼ ﻋﻠﻘﻤﻪ ﻭ ﻣﺎﺩﺭﺵ ﻭ ﯾﺎ ﺣﺪﯾﺚ ﺛﻌﻠﺒﻪ ﻭ ﻧﭙﺮﺩﺍﺧﺘﻦ ﺯﮐﺎﺕ ﻭ ﺍﺣﺎﺩﯾﺚ ﺑﺎﻃﻞ ﺩﯾﮕﺮﯼ ﮐﻪ ﺍﺳﺘﻨﺎﺩ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺻﺤﯿﺢ ﻧﯿﺴﺖ.
ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺑﺮﺍﯼ ﺩﺍﻋﯽ ﺟﺎﯾﺰ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺩﺭﺱها ﻭ ﯾﺎ ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﯽهایش، ﺍﺣﺎﺩﯾﺚ ﺳﺎﺧﺘﮕﯽ ﺭﺍ ﻣﻌﺮﻓﯽ ﮐﻨﺪ ﺗﺎ ﻣﺮﺩﻡ آنها ﺭﺍ ﺑﺸﻨﺎﺳﻨﺪ.
ﺑﺎﯾﺪ ﺩﺍﻧﺴﺖ ﮐﻪ ﺑﯿﺎﻥ ﺍﺣﺎﺩﯾﺚ ﺿﻌﯿﻒ، ﺳﻪ ﺷﺮﻁ ﺩﺍﺭﺩ:
-ﺷﺮﻁ ﺍﻭﻝ: ﺿﻌﻒ ﺣﺪﯾﺚ، ﺑﺴﯿﺎﺭ ﺷﺪﯾﺪ ﻧﺒﺎﺷﺪ.
-ﺷﺮﻁ ﺩﻭﻡ: ﻗﻮﺍﻋﺪ ﮐﻠﯽ ﺷﺮﯾﻌﺖ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺗﺄﯾﯿﺪ ﮐﻨﺪ.
-ﺷﺮﻁ ﺳﻮﻡ: ﺩﺭ ﺍﺣﮑﺎﻡ ﻧﺒﺎﺷﺪ؛ ﺑﻠﮑﻪ ﺩﺭ ﻓﻀﺎﯾﻞ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﺑﺎﺷﺪ.
عمل به احادیث ضعیف در فضایل اعمال جایز است. ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﯾﺎﺩﺁﻭﺭﯼ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﺯﻣﯿﻨﻪ، ﺍﺗﻔﺎﻕ ﻧﻈﺮﯼ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺭﺩ؛ ﺑﻠﮑﻪ ﺑﻌﻀﯽ ﺍﺯ ﻋﻠﻤﺎ، ﺑﯿﺎﻥ ﺍﺣﺎﺩﯾﺚ ﺿﻌﯿﻒ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺑﺎﺏ ﻓﻀﺎﯾﻞ ﻧﯿﺰ ﺟﺎﯾﺰ نمیﺩﺍﻧﻨﺪ.
6-ﺣﻤﻠﻪ ﻧﮑﺮﺩﻥ ﺑﻪ ﻫﯿﺄﺕها، ﻣﻮﺳﺴﺎﺕ ﻭ ﺍﺣﺰﺍﺏ ﻭ گروهها، ﺑﺎ ﺫﮐﺮ ﻧﺎﻡ ﺁﻧﻬﺎ:
ﯾﮑﯽ ﺍﺯ ﻭﻇﺎﯾﻒ ﺩﺍﻋﯽ، ﺍﯾﻨﺴﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺫﮐﺮ ﻧﺎﻡ ﺑﻪ ﻫﯿﺌﺎﺕها ﻭ ﻣﻮﺳﺴﺎﺕ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﺎﺕ، ﺣﻤﻠﻪ ﺣﻤﻠﻪ ﻧﮑﻨﺪ؛ ﺑﻠﮑﻪ ﺭﺍﻩ ﺣﻖ ﺭﺍ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﻫﺪ ﻭ ﺭﺍﻩ ﺑﺎﻃﻞ ﺭﺍ ﻣﻌﺮﻓﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ. ﺩﺭ ﻧﺘﯿﺠﻪ، ﻓﺮﺩ ﺻﺎﺣﺐ ﺣﻖ میﺩﺍﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺮ ﺣﻖ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻓﺮﺩ ﺑﺎﻃﻞ ﻧﯿﺰ میﻓﻬﻤﺪ ﮐﻪ ﺭﺍﻩ ﺍﺷﺘﺒﺎﻫﯽ ﺭﺍ ﺩﺭ ﭘﯿﺶ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ. ﻭﻟﯽ ﺍﮔﺮ ﻣﻠﺖهایی ﺭﺍ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﮐﺎﻣﻞ ﯾﺎ ﻗﺒﺎﯾﻠﯽ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺫﮐﺮ ﻧﺎﻡ ﺁﻧﻬﺎ ﻭ ﯾﺎ ﺟﻤﻌﯿﺖها ﻭ ﻣﺆﺳﺴﺎﺕ ﻭ ﺷﺮﮐﺖها ﺭﺍ ﺯﯾﺮ ﺳﻮﺍﻝ ﺑﺒﺮﺩ، ﻫﺰﺍﺭﺍﻥ ﻧﻔﺮ ﺍﺯ ﻃﺮﻓﺪﺍﺭﺍﻧﺶ ﺍﺯ ﺍﻭ ﻣﺘﻨﻔﺮ ﺷﺪﻩ، ﺳﺨﻨﺎﻧﺶ ﺭﺍ نمیﭘﺬﯾﺮﻧﺪ ﻭ ﺩﻋﻮﺗﺶ ﺭﺍ ﺭﻫﺎ میﮐﻨﻨﺪ. ﻟﺬﺍ ﺍﯾﻦ ﺷﯿﻮﻩ، ﺍﺷﺘﺒﺎﻩ ﺍﺳﺖ. ﺩﺭ ﮐﺘﺎﺏ« الادب ﺍﻟﻤﻔﺮﺩ» ﺁﻣﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﺒﯽ ﺍﮐﺮﻡ( صل الله علیه و سلم) ﻓﺮﻣﻮﺩ:( ﯾﮑﯽ ﺍﺯ ﺑﺰﺭﮔﺘﺮﯾﻦ ﺗﻬﻤﺖها ﺍﯾﻦ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺷﺎﻋﺮﯼ ﯾﮏ ﻗﺒﯿﻠﻪ ﺭﺍ ﺑﻄﻮﺭ ﮐﺎﻣﻞ ﻫﺠﻮ ﮐﻨﺪ) .
ﺍﯾﻦ ﮐﺎﺭ، ﺧﻄﺎ ﺍﺳﺖ. ﺯﯾﺮﺍ ﮐﺴﯽ ﮐﻪ میﮔﻮﯾﺪ:ﻫﻤﻪ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻓﻼﻥ ﻗﺒﯿﻠﻪ، ﻓﺎﺳﻖ ﻭ ﻓﺎﺟﺮﻧﺪ، ﺍﺷﺘﺒﺎﻩ میﮐﻨﺪ ﻭ ﺳﺨﻨﺶ ﺩﺭﺳﺖ ﻧﯿﺴﺖ؛ ﺯﯾﺮﺍ ﺩﺭ ﮐﻠﯽ ﮔﻮﯾﯽ، ﺍﺣﺘﻤﺎﻝ ﺍﺷﺘﺒﺎﻩ ﺯﯾﺎﺩ ﺍﺳﺖ. ﺩﺍﻋﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻋﺒﺎﺭﺍﺗﺶ، ﺩﻗﯿﻖ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ ﺩﻝ ﻣﺮﺩﻡ ﺭﺍ ﺑﺪﺳﺖ ﺁﻭﺭﺩ ﻧﻪ ﺍﯾﻨﮑﻪ آنها ﺭﺍ ﻋﻠﯿﻪ ﺧﻮﺩ ﺑﺸﻮﺭﺍﻧﺪ. ﭼﺮﺍ ﮐﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻗﺒﺎﯾﻞ، ﻣﻠﺖها، ﺷﺮﮐﺖها، ﻣﺆﺳﺴﺎﺕ ﻭ ﺟﻤﻌﯿﺖ ﻫﺎﯾﺸﺎﻥ، ﺧﺸﻤﮕﯿﻦ میﺷﻮﻧﺪ.
ﺩﺍﻋﯽ، ﺑﺎﯾﺪ ﺍﯾﻦ ﻧﮑﺘﻪ ﺭﺍ ﺑﺪﺍﻧﺪ ﻭ ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﺷﻨﻮﻧﺪﮔﺎﻥ، ﺩﻭﺳﺘﺎﻥ، ﺑﺮﺍﺩﺭﺍﻥ ﻭ ﻣﺨﺎﻃﺒﺎﻧﺶ ﺑﺎ ﻏ ﺮﻭﺭ ﻭ ﺧﻮﺩﭘﺴﻨﺪﯼ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﮐﻨﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﺍﻧﺴﺎﻧﯽ ﺑﺮﺗﺮ ﻃﻠﺐ ﻇﺎﻫﺮ ﺷﻮﺩ ﻭ ﻣﺜﻼ” ﺑﮕﻮﯾﺪ: ﻣﻦ ﮔﻔﺘﻢ، ﻣﻦ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﺍﺩﻡ، ﻣﻦ ﻧﻮﺷﺘﻢ، ﻣﻦ ﻧﺎﻣﻪ ﻧﮕﺎﺭﯼ ﮐﺮﺩﻡ، ﻣﻦ ﺧﺸﻤﮕﯿﻦ ﺷﺪﻡ، ﻣﻦ ﺗﺄﻟﯿﻒ ﮐﺮﺩﻡ، ﺯﯾﺮﺍ ﮐﻠﻤﻪ ﻣﻦ ﺍﺯ ﮐﻠﻤﺎﺗﯽ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺷﯿﻄﺎﻥ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﮐﺎﺭ میﺑﺮﺩ.
ﺍﺑﻦ ﻗﯿﻢ ﺭﺣﻤﻪ ﺍﻟﻠﻪ میﮔﻮﯾﺪ: ﺍﺯ ﺑﮑﺎﺭ ﺑﺮﺩﻥ ﮐﻠﻤﺎﺗﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﻦ، ﺑﺮﺍﯼ ﻣﻦ ﻭ ﻧﺰﺩ ﻣﻦ، ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺷﺪﺕ ﭘﺮﻫﯿﺰ ﻧﻤﻮﺩ؛ ﺯﯾﺮﺍ ﺍﯾﻦها ﮐﻠﻤﺎﺗﯽ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺷﯿﻄﺎﻥ ﻭ ﻓﺮﻋﻮﻥ ﻭ ﻗﺎﺭﻭﻥ ﺑﮑﺎﺭ میﺑﺮﺩﻧﺪ؛ ﺩﺭ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﮔﺮﻓﺘﺎﺭ ﺷﺪﻧﺪ. ﺷﯿﻄﺎﻥ ﮔﻔﺖ:( ﺃَﻧَﺎْ ﺧَﯿْﺮٌ ﻣِّﻨْﻪُ ﺧَﻠَﻘْﺘَﻨِﯽ ﻣِﻦ ﻧَّﺎﺭٍ ﻭَﺧَﻠَﻘْﺘَﻪُ ﻣِﻦ ﻃِﯿﻦٍ)ﺍﻋﺮﺍﻑ/۱۲ « ﮔﻔﺖ : ﻣﻦ ﺍﺯ ﺍﻭ ﺑﻬﺘﺮﻡ. ﭼﺮﺍ ﮐﻪ ﻣﺮﺍ ﺍﺯ ﺁﺗﺶ ﺁﻓﺮﯾﺪﻩﺍﯼ ﻭ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺧﺎﮎ . » ﻭ ﻓﺮﻋﻮﻥ ﮔﻔﺖ:( ﺃَﻟَﯿْﺲَ ﻟِﯽ ﻣُﻠْﮏُ ﻣِﺼْﺮَ)ﺯﺧﺮﻑ/۵۱ «ﺁﯾﺎ ﭘﺎﺩﺷﺎﻫﯽ ﻣﺼﺮ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﻣﻦ ﻧﯿﺴﺖ؟» ﻭ ﻗﺎﺭﻭﻥ ﮔﻔﺖ:( ﺇِﻧَّﻤَﺎ ﺃُﻭﺗِﯿﺘُﻪُ ﻋَﻠَﻰ ﻋِﻠْﻢٍ ﻋِﻨﺪِﯼ)ﻗﺼﺺ/۷۸ «ﺍﯾﻦ ﻣﺎﻝ ﺩﺭ ﺳﺎﯾﻪ ﺁﮔﺎﻫﯽ ﻭ ﺩﺍﻧﺸﯽ ﮐﻪ ﺩﺍﺭﻡ ﺑﻪ ﻣﻦ ﺩﺍﺩﻩ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ. »
ﻟﺬﺍ ﺍﺯ ﺑﻪ ﮐﺎﺭ ﺑﺮﺩﻥ ﮐﻠﻤﺎﺕ ﻓﻮﻕ، ﺟﺪﺍ” ﺍﺟﺘﻨﺎﺏ ﮐﻨﯿﺪ. ﺍﻣﺎ ﺑﻪ ﮐﺎﺭ ﺑﺮﺩﻥ ﮐﻠﻤﻪ ﻣﻦ ﺯﻣﺎﻧﯽ ﺧﻮﺏ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻓﺮﺩ ﺑﮕﻮﯾﺪ: ﻣﻦ ﻣﻘﺼﺮ ﻭ ﮔﻨﺎﻫﮑﺎﺭﻡ. ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﺷﯿﺦ الاسلام ﺍﺑﻦ ﺗﯿﻤﯿﻪ ﺭﺣﻤﻪ ﺍﻟﻠﻪ ﻓﺮﻣﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ:( ﻣﻦ، ﻣﺤﺘﺎﺝ ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭ ﺟﻬﺎﻧﯿﺎﻥ ﻫﺴﺘﻢ، ﻣﻦ ﺩﺭ ﻫﺮ ﺣﺎﻝ ﻣﺴﮑﯿﻨﻢ).
ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﻓﺮﺩﯼ ﺍﺯ ﺍﻭ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻭ ﺗﻤﺠﯿﺪ ﮐﺮﺩ ﮔﻔﺖ:( ﻣﻦ، ﮔﻨﺎﻩ ﮐﺎﺭ ﻓﺮﺯﻧﺪ ﮔﻨﺎﻫﮑﺎﺭ ﻫﺴﺘﻢ ﻭ ﭘﺪﺭ ﻭ ﭘﺪﺭﺑﺰﺭﮔﻢ ﻧﯿﺰ ﮔﻨﺎﻫﮑﺎﺭ ﺑﻮﺩﻧﺪ. ) ﭘﺲ ﺩﺍﻋﯽ، ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻮﺍﺿﻊ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺩﻭﺳﺘﺎﻧﺶ ﺑﺨﻮﺍﻫﺪ ﺗﺎ ﻋﯿﻮﺑﺶ ﺭﺍ ﺑﭙﻮﺷﺎﻧﻨﺪ. ﺑﺎ ﺁﻧﺎﻥ، ﺗﺒﺎﺩﻝ ﻧﻈﺮ ﮐﻨﺪ، ﺍﺯ ﺁﻧﺎﻥ ﺗﻘﺎﺿﺎﯼ ﻣﺸﻮﺭﺕ ﻭ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎﺩ ﻧﻤﺎﯾﺪ ﻭ ﺑﺪﺍﻧﺪ ﮐﻪ ﺩﺭ ﻣﯿﺎﻥ ﺁﻧﻬﺎ، ﮐﺴﺎﻧﯽ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﮐﻪ ﺍﺯ ﺍﻭ ﺩﺍﻧﺎﺗﺮ، ﺑﻬﺘﺮ ﻭ ﻓﺼﯿﺢ ﺗﺮﻧﺪ. ﯾﮑﯽ ﺍﺯ ﻋﻠﻤﺎﯼ ﺳﻠﻒ میﮔﻮﯾﺪ: ﮐﺴﯽ ﮐﻪ ﺳﮑﻮﺕ میﮐﻨﺪ، ﻣﻨﺘﻈﺮ ﭘﺎﺩﺍﺵ ﺧﺪﺍﺳﺖ ﻭ ﮐﺴﯽ ﮐﻪ ﺳﺨﻦ میﮔﻮﯾﺪ، ﻣﻨﺘﻈﺮ ﻋﺬﺍﺏ ﺧﺪﺍ میﺑﺎﺷﺪ؛ ﺯﯾﺮﺍ ﻓﺮﺩﯼ ﮐﻪ ﺳﺨﻦ میﮔﻮﯾﺪ، ﺩﭼﺎﺭ ﺍﺷﺘﺒﺎﻩ میﺷﻮﺩ.
7-ﺑﺎ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﻪ ﻧﺮﻣﯽ، ﺳﺨﻦ ﺑﮕﻮﯾﺪ ﻭ ﺑﺎ ﻣﻬﺮﺑﺎﻧﯽ ﻧﺼﯿﺤﺖ ﮐﻨﺪ
ﺩﺍﻋﯽ ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺗﻨﺪ ﻭ ﺧﺸﻦ ﺳﺨﻦ ﺑﮕﻮﯾﺪ؛ ﺑﻠﮑﻪ ﺑﻪ ﻧﺮﻣﯽ ﺣﺮﻑ ﺑﺰﻧﺪ. ﺯﯾﺮﺍ ﺭﺳﻮﻝ ﺧﺪﺍ( صل الله علیه و سلم) ﺑﻪ ﻧﺮﻣﯽ، ﺳﺨﻦ میﮔﻔﺖ، ﭼﻬﺮﻩای ﺑﺸﺎﺵ ﺩﺍﺷﺖ ﻭ ﻓﺮﻭﺗﻦ ﻭ ﻣﺘﻮﺍﺿﻊ ﺑﻮﺩ. ﻃﻮﺭﯼ ﮐﻪ ﺑﺰﺭﮒ ﻭ ﮐﻮﭼﮏ، ﺍﻭ ﺭﺍ ﺩﻭﺳﺖ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ، ﺑﺎ ﭘﯿﺮﺯﻧﺎﻥ میﺍﯾﺴﺘﺎﺩ ﻭ ﻧﯿﺎﺯﺷﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺮﺁﻭﺭﺩﻩ میﺳﺎﺧﺖ، ﮐﻮﺩﮐﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺁﻏﻮﺵ میﮔﺮﻓﺖ ، ﺑﻪ ﻋﯿﺎﺩﺕ ﺑﯿﻤﺎﺭﺍﻥ میﺭﻓﺖ، ﺑﺎ ﻓﻘﺮﺍﺀ میﺍﯾﺴﺘﺎﺩ، ﺧﺸﻮﻧﺖ ﺑﺎﺩﯾﻪ ﻧﺸﯿﻨﺎﻥ ﺭﺍ ﺗﺤﻤﻞ میﻧﻤﻮﺩ، ﺍﺯ ﻣﻬﻤﺎﻧﺎﻥ ﭘﺬﯾﺮﺍﯾﯽ میﮐﺮﺩ ﻭ ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺷﺨﺺ، ﻣﺼﺎﻓﺤﻪ میﮐﺮﺩ ﺗﺎ ﺁﻥ ﺷﺨﺺ، ﺩﺳﺘﺶ ﺭﺍ ﻋﻘﺐ نمیﮐﺸﯿﺪ، ﺭﺳﻮﻝ ﺧﺪﺍ( صل الله علیه و سلم) ﺍﺯ ﮐﺸﯿﺪﻥ ﺩﺳﺘﺶ، ﺧﻮﺩﺩﺍﺭﯼ میﮐﺮﺩ ﻭ ﻫﺮﮔﺎﻩ ﺑﺎ ﮐﺴﯽ میﺍﯾﺴﺘﺎﺩ، ﺗﺎ ﻭﻗﺘﯿﮑﻪ ﺳﺨﻨﺎﻧﺶ ﺗﻤﺎﻡ نمیﺷﺪ، ﺍﻭ ﺭﺍ ﺗﺮﮎ نمیﮐﺮﺩ.
ﻫﻤﯿﺸﻪ ﺩﺭ ﭼﻬﺮﻩ ﯾﺎﺭﺍﻧﺶ ﺗﺒﺴﻢ میﻧﻤﻮﺩ ﻭ ﺑﻪ ﻫﯿﭻ ﮐﺲ، ﺑﺪﯼ نمیﮐﺮﺩ:( ﻓَﺒِﻤَﺎ ﺭَﺣْﻤَﻪٍ ﻣِّﻦَ ﺍﻟﻠّﻪِ ﻟِﻨﺖَ ﻟَﻬُﻢْ ﻭَﻟَﻮْ ﮐُﻨﺖَ ﻓَﻈّﺎً ﻏَﻠِﯿﻆَ ﺍﻟْﻘَﻠْﺐِ ﻻَﻧﻔَﻀُّﻮﺍْ ﻣِﻦْ ﺣَﻮْﻟِﮏَ)ﺁﻝ ﻋﻤﺮﺍﻥ/۱۵۹ «ﺍﺯ ﭘﺮﺗﻮ ﺭﺣﻤﺖ ﺍﻟﻬﯽ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻮ ﺑﺎ ﺁﻧﺎﻥ( ﮐﻪ ﺳﺮ ﺍﺯ ﺧﻂّ ﻓﺮﻣﺎﻥ ﮐﺸﯿﺪﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ) ﻧﺮﻣﺶ ﻧﻤﻮﺩﯼ. ﻭ ﺍﮔﺮ ﺩﺭﺷﺘﺨﻮﯼ ﻭ ﺳﻨﮓﺩﻝ ﺑﻮﺩﯼ ﺍﺯ ﭘﯿﺮﺍﻣﻮﻥ ﺗﻮ ﭘﺮﺍﮐﻨﺪﻩ ﻣﯽﺷﺪﻧﺪ. » ﺑﺎﯾﺪ ﺩﺍﻧﺴﺖ ﮐﻪ ﺍﮔﺮ ﺍﻧﺴﺎﻥ، ﺍﯾﻦ ﮐﺎﺭﻫﺎ ﺭﺍ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﻫﺪ، ﺩﺭ ﻣﯿﺎﻥ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﺯ ﮐﺴﯽ ﮐﻪ ﺑﯿﻦ آنها ﻃﻼ ﻭ ﻧﻘﺮﻩ ﺗﻘﺴﯿﻢ میﮐﻨﺪ، ﻣﺤﺒﻮﺏ ﺗﺮ میﺷﻮﺩ. ﻭﻗﺘﯽ ﮐﻪ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎﻝ، ﻣﻮﺳﯽ ﻭ ﻫﺎﺭﻭﻥ ﻋﻠﯿﻬﻤﺎ ﺍﻟﺴﻼﻡ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳﻮﯼ ﺑﺰﺭﮔﺘﺮﯾﻦ ﻃﺎﻏﻮﺕ ﺯﻣﺎﻥ ﻓﺮﺳﺘﺎﺩ، ﺑﻪ ﺁﻧﺎﻥ ﺩﺳﺘﻮﺭ ﺩﺍﺩ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺍﻭ ﺑﻪ ﻧﺮﻣﯽ ﺳﺨﻦ ﺑﮕﻮﯾﻨﺪ، ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ میﻓﺮﻣﺎﯾﺪ:( ﻓَﻘُﻮﻟَﺎ ﻟَﻪُ ﻗَﻮْلا ﻟَّﯿِّﻨﺎً ﻟَّﻌَﻠَّﻪُ ﯾَﺘَﺬَﮐَّﺮُ ﺃَﻭْ ﯾَﺨْﺸَﻰ)/۴۴ «ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﻧﺮﻣﯽ ﺑﺎ ﺍﻭ( ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺍﯾﻤﺎﻥ) ﺳﺨﻦ ﺑﮕﻮﺋﯿﺪ ، ﺷﺎﯾﺪ( ﻏﻔﻠﺖ ﺧﻮﺩ ﻭ ﻋﻈﻤﺖ ﺧﺪﺍ ﺭﺍ) ﯾﺎﺩ ﮐﻨﺪ ﻭ( ﺍﺯ ﻋﺎﻗﺒﺖ ﮐﻔﺮ ﻭ ﻃﻐﯿﺎﻥ ﺧﻮﯾﺶ ﻭ ﻋﺬﺍﺏ ﺩﻭﺯﺥ) ﺑﻬﺮﺍﺳﺪ. »
ﺳﺨﻦ ﻧﺮﻡ، ﺳﺤﺮﯼ ﺟﺎﯾﺰ ﺍﺳﺖ.
اﺯ ﻋﺎﻟﻤﯽ ﭘﺮﺳﯿﺪﻧﺪ: ﺳﺤﺮ ﺟﺎﯾﺰ ﮐﺪﺍﻡ ﺍﺳﺖ؟ ﮔﻔﺖ: ﺗﺒﺴﻢ ﻧﻤﻮﺩﻥ ﺑﻪ ﭼﻬﺮﻩ ﻣﺮﺩﺍﻥ.
ﯾﮑﯽ ﺩﯾﮕﺮ ﺍﺯ ﻋﻠﻤﺎ، ﺩﺍﻋﯿﺎﻥ ﺧﻮﺏ ﺍﻣﺖ ﻣﺤﻤﺪ( صل الله علیه و سلم) ﺭﺍ ﭼﻨﯿﻦ ﺗﻮﺻﯿﻒ میﮐﻨﺪ:«ﺁﻧﺎﻥ ﺷﻔﯿﻖ ﻭ ﻣﻬﺮﺑﺎﻧﻨﺪ، ﻧﺮﻡ ﺧﻮ ﻭ ﺁﺳﺎﻧﮕﯿﺮﻧﺪ. ﺭﻫﺒﺮ ﺁﻧﺎﻥ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﺘﺎﺭﻩای ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺴﺎﻓﺮﺍﻥ ﺷﺐ ﺍﺯ ﺍﻭ ﺭﺍﻫﻨﻤﺎﯾﯽ میﮔﯿﺮﻧﺪ. »
ﻟﺬﺍ ﺍﺯ ﺩﺍﻋﯿﺎﻥ میﺧﻮﺍﻫﯿﻢ ﮐﻪ ﻧﺮﻣﯽ ﺩﺭ ﮔﻔﺘﺎﺭ ﺭﺍ ﺭﻋﺎﯾﺖ ﮐﻨﻨﺪ ﻭ ﺍﺯ ﻋﺼﺒﺎﻧﯽ ﺷﺪﻥ ﻭ ﺧﺸﻮﻧﺖ ﺩﺭ ﻗﻮﻝ ﻭ ﻋﻤﻞ، ﺑﭙﺮﻫﯿﺰﻧﺪ ﻭ ﺑﺎ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﺘﻤﮕﺮﺍﻥ ﻭ ﺟﺒﺎﺭﺍﻥ، ﺭﻓﺘﺎﺭ ﻧﮑﻨﻨﺪ؛ ﺯﯾﺮﺍ ﺍﯾﻨﻬﺎ، ﺣﮑﯿﻢ ﻭ ﻣﻌﻠﻢ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮﺍﯼ ﻣﺮﺩﻡ، ﺭﺣﻤﺖ ﺑﺎﺷﻨﺪ:( ﻭَﻣَﺎ ﺃَﺭْﺳَﻠْﻨَﺎﮎَ ﺇِﻟَّﺎ ﺭَﺣْﻤَﻪً ﻟِّﻠْﻌَﺎﻟَﻤِﯿﻦَ )ﺍﻧﺒﯿﺎﺀ/۱۰۷ «(ای ﭘﯿﻐﻤﺒﺮ!) ﻣﺎ ﺗﻮ ﺭﺍ ﺟﺰ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺭﺣﻤﺖ ﺟﻬﺎﻧﯿﺎﻥ ﻧﻔﺮﺳﺘﺎﺩﻩﺍﯾﻢ. » ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ، ﺭﺣﻤﺖ؛ ﭘﯿﺮﻭﺍﻧﺶ، ﺭﺣﻤﺖ؛ ﺷﺎﮔﺮﺩﺍﻧﺶ، ﺭﺣﻤﺖ؛ ﻭ ﺩﺍﻋﯿﺎﻥ ﺭﺍﻩ ﺧﺪﺍ ﻧﯿﺰ ﺭﺣﻤﺖﺍﻧﺪ. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺩﺍﻋﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺍﺣﺘﺮﺍﻡ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻧﯿﮑﻮﮐﺎﺭ ﺭﺍ ﺣﻔﻆ ﻧﻤﺎﯾﺪ ﻭ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﺭﺃﯼ ﺧﻮﺩ، ﻋﻤﻞ ﻧﮑﻨﺪ؛ ﺑﻠﮑﻪ ﺑﺎ ﺑﺮﺍﺩﺭﺍﻥ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺶ ﻣﺸﻮﺭﺕ ﻧﻤﺎﯾﺪ. ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎﻝ میﻓﺮﻣﺎﯾﺪ:( ﻭَﺷَﺎﻭِﺭْﻫُﻢْ ﻓِﯽ ﺍلأَﻣْﺮِ)ﺁﻝ ﻋﻤﺮﺍﻥ/۱۵۹ «ﺍﯼ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ! ﺩﺭ ﮐﺎﺭﻫﺎ ﺑﺎ ﺁﻧﺎﻥ، ﻣﺸﻮﺭﺕ ﮐﻦ. »
ﻭ ﺩﺭ ﺟﺎﯾﯽ ﺩﯾﮕﺮ میﻓﺮﻣﺎﯾﺪ:( ﻭَﺃَﻣْﺮُﻫُﻢْ ﺷُﻮﺭَﻯ ﺑَﯿْﻨَﻬُﻢْ)ﺷﻮﺭﯼ/۳۸ «ﯾﮑﯽ ﺍﺯ ﻭﯾﮋﮔﯽهای ﻣﺆﻣﻨﺎﻥ، ﺍﯾﻦ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺩﺭ ﮐﺎﺭﻫﺎ ﺑﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ، ﻣﺸﻮﺭﺕ میﮐﻨﻨﺪ. »
ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﺧﺎﻃﺮ، ﺩﺍﻋﯽ، ﺑﺎ ﺷﺎﮔﺮﺩﺍﻥ ﮐﻼﺳﺶ، ﺑﺮﺍﺩﺭﺍﻥ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺶ، ﺍﻫﻞ ﺧﯿﺮﯼ ﮐﻪ ﺍﺯ ﺍﻭ ﺑﺰﺭﮒ ﺗﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﺍﻧﺴﺎﻥهای ﻣﺘﺪﯾﻦ، ﻣﺸﻮﺭﺕ میﮐﻨﺪ. ﺣﺘﯽ ﺍﺷﮑﺎﻟﯽ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﮐﻪ ﺑﻌﻀﯽ ﺍﺯ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺧﺼﻮﺻﯽ ﺍﺵ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺁﻧﺎﻥ ﻋﺮﺿﻪ ﻧﻤﺎﯾﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺍﻭ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﻭ ﻣﺨﻠﺼﺎﻧﻪ ﺍﻭ ﺭﺍ ﻧﺼﯿﺤﺖ ﮐﻨﻨﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺍﻭ ﻧﺰﺩﯾﮏ ﺷﻮﻧﺪ.
ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﺎ ﺳﺎﮐﻨﺎﻥ ﻣﺤﻠﻪ ﻭ ﻣﻨﻄﻘﻪای ﮐﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺯﻧﺪﮔﯽ میﮐﻨﺪ؛ ﺯﯾﺮﺍ ﺭﺳﻮﻝ ﺍﻟﻠﻪ( صل الله علیه و سلم) ﺑﺎ ﻣﺸﻮﺭﺕ ﮐﺮﺩﻥ ﺑﺎ ﻣﺮﺩﻡ، ﻣﺤﺒﺖ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺟﻠﺐ میﮐﺮﺩ. ﺁﻥ ﺣﻀﺮﺕ( صل الله علیه و سلم) ﺣﺘﯽ ﺩﺭ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺑﺰﺭﮔﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺟﺎﯼ ﻓﺮﻭﺩ ﺁﻣﺪﻥ ﺩﺭ ﺭﻭﺯ ﺑﺪﺭ، ﺭﻭﺵ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﺑﺎ ﺍﺳﯿﺮﺍﻥ ﺟﻨﮕﯽ ﻭ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻏﻨﺎﯾﻢ ﻭ ﺍﻣﻮﺭ ﺩﯾﮕﺮ، ﺑﺎ ﯾﺎﺭﺍﻧﺶ ﻣﺸﻮﺭﺕ میﮐﺮﺩ ﻭ ﺍﺯ ﺁﻧﺎﻥ ﻧﻈﺮ میﺧﻮﺍﺳﺖ.
ﭘﺲ ﺩﺍﻋﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺟﺎﻣﻌﻪای ﮐﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺯﻧﺪﮔﯽ میﮐﻨﺪ، ﻣﺸﻮﺭﺕ ﻧﻤﺎﯾﺪ، ﻫﯿﭻ ﺍﺷﮑﺎﻟﯽ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﮐﻪ ﻓﺮﻡهایی ﺑﺮﺍﯼ آنها ﺑﻨﻮﯾﺴﺪ ﻭ ﺟﻮﯾﺎﯼ ﻧﻈﺮ آنها ﺑﺸﻮﺩ. ﻭ ﻧﯿﺰ ﻫﺮﮔﺎﻩ ﺑﺎ ﮔﺮﻭﻫﯽ ﺍﺯ آنها ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺷﻮﺩ ﺍﺯ ﺁﻧﺎﻥ ﺑﭙﺮﺳﺪ ﻭ ﺑﮕﻮﯾﺪ: ﺑﺮﺍﺩﺍﺭﺍﻥ ﻋﺰﯾﺰ! ﺭﺍﯼ ﺷﻤﺎ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻓﻼﻥ ﻭ ﻓﻼﻥ ﮐﺎﺭ ﭼﯿﺴﺖ؟ ﺯﯾﺮﺍ ﺭﺍﯼ ﺩﻭ ﻧﻔﺮ ﺍﺯ ﺭﺍﯼ ﯾﮏ ﻧﻔﺮ، ﺑﻬﺘﺮ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺭﺍﯼ ﺳﻪ ﻧﻔﺮ ﺍﺯ ﺭﺍﯼ ﺩﻭ ﻧﻔﺮ، ﺑﻬﺘﺮ ﺍﺳﺖ:( ﻭَﺷَﺎﻭِﺭْﻫُﻢْ ﻓِﯽ ﺍﻸَﻣْﺮِ)ﺁﻝ ﻋﻤﺮﺍﻥ/۱۵۹ «ﺍﯼ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ! ﺩﺭ ﮐﺎﺭﻫﺎ ﺑﺎ ﺁﻧﺎﻥ، ﻣﺸﻮﺭﺕ ﮐﻦ. »
8-ﻣﺴﺎﯾﻞ ﺭﻭﺯ ﻭﺍﻧﺪﯾﺸﻪهای ﺟﺪﯾﺪ ﺭﺍ ﺑﺸﻨﺎﺳﺪ:
ﺩﺍﻋﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺴﺎﯾﻞ ﺭﻭﺯ ﺭﺍ ﺑﺪﺍﻧﺪ ﻭ ﺑﺎ ﻃﺮﺡهای ﺟﺪﯾﺪﯼ ﮐﻪ ﺍﺭﺍﺋﻪ میﺷﻮﻧﺪ، ﺁﺷﻨﺎﯾﯽ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ.ﺍﻧﺪﯾﺸﻪهای ﺗﺎﺯﻩ ﺭﺍ ﺑﺸﻨﺎﺳﺪ ﻭ ﮐﺘﺎﺏهای ﺟﺪﯾﺪ ﺭﺍ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻧﻤﺎﯾﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺍﯾﻦ ﺳﺨﻦ ﮐﻪ ﻧﺒﺎﯾﺪ ﻓﺮﻫﻨﮓهای ﻭﺍﺭﺩﺍﺗﯽ ﺭﺍ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﮐﺮﺩ، ﺗﻮﺟﻪ ﻧﮑﻨﺪ. ﺍﮔﺮﭼﻪ ﺍﯾﻦ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﺍﺯ ﺳﻮﯼ ﻓﺮﺩ ﯾﺎ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺑﺰﺭﮔﻮﺍﺭﯼ ﻫﻢ، ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ. ﺯﯾﺮﺍ ﺍﮔﺮ ﻣﺎ ﺍﯾﻦ ﮐﺘﺎﺏها ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮓهای ﺟﺪﯾﺪ ﺭﺍ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻧﮑﻨﯿﻢ، نمیﺩﺍﻧﯿﻢ ﮐﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺯﻧﺪﮔﯽ ﻧﻤﺎﯾﯿﻢ. ﻭ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺭﻭﺵ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﺑﺎ ﺍﻓﺮﺍﺩﯼ ﺭﺍ ﮐﻪ ﺣﺎﻣﻞ ﺍﯾﻦ ﻓﺮﻫﻨﮓها ﻫﺴﺘﻨﺪ، نمیﺩﺍﻧﯿﻢ. ﺑﻠﮑﻪ ﺑﻨﺪﻩ ﻣﻌﺘﻘﺪﻡ ﮐﻪ ﺩﺍﻋﯿﺎﻥ ﺑﺎﯾﺪ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪها ﻭ ﻣﺠﻼﺕ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺣﺘﯿﺎﻁ ﮐﺎﻣﻞ ﺑﺨﻮﺍﻧﻨﺪ ﻭ ﻣﻮﺍﻇﺐ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﮐﻪ ﺍﯾﻦ ﻣﺠﻼﺕ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﮐﻢ ﺳﻮﺍﺩ ﻧﺮﺳﺪ ﻭ ﺑﺎﻋﺚ ﻓﺴﺎﺩ ﺁﻧﺎﻥ ﻧﮕﺮﺩﺩ.
ﻟﺬﺍ ﺍﯾﻦ ﻧﻮﻉ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪها ﻭ ﻣﺠﻼﺕ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺧﻠﻮﺕ ﻭ ﺑﺪﻭﺭ ﺍﺯ ﭼﺸﻢ ﻋﻤﻮﻡ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﺨﻮﺍﻧﻨﺪ ﺗﺎ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺪﺍﻧﻨﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺗﺼﺤﯿﺢ ﺁﻧﺎﻥ ﺑﭙﺮﺩﺍﺯﻧﺪ.
ﺑﺪﯼ ﺭﺍ ﺷﻨﺎﺧﺘﻢ ﻧﻪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺍﯾﻨﮑﻪ ﺑﺪ ﺍﺳﺖ؛ ﺑﻠﮑﻪ ﺑﺮﺍﯼ ﺍﯾﻨﮑﻪ ﺍﺯ ﺁﻥ ﭘﺮﻫﯿﺰ ﻧﻤﺎﯾﻢ ﻭ ﮐﺴﯽ ﮐﻪ ﺷﺮ ﻭ ﺑﺪﯼ ﺭﺍ ﻧﺸﻨﺎﺳﺪ، ﮔﺮﻓﺘﺎﺭ ﺁﻥ میﺷﻮﺩ. ﻋﻤﺮ میﮔﻮﯾﺪ:«ﺭﯾﺴﻤﺎﻥهای ﺍﺳﻼﻡ ﯾﮑﯽ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺩﯾﮕﺮﯼ ﺗﻮﺳﻂ ﺍﻓﺮﺍﺩﯼ ﮐﻨﺪﻩ میﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﻣﺘﻮﻟﺪ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ ﻭ ﺑﺎ ﺟﺎﻫﻠﯿﺖ، ﺁﺷﻨﺎﯾﯽ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ. »
ﺯﯾﺮﺍ ﮐﺴﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺟﺎﻫﻠﯿﺖ ﺁﺷﻨﺎﯾﯽ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ، نمیﺗﻮﺍﻧﺪ ﺍﺳﻼﻡ ﺭﺍ ﺁﻥ ﻃﻮﺭ ﮐﻪ ﺷﺎﯾﺴﺘﻪ ﺍﺳﺖ، ﺑﺸﻨﺎﺳﺪ.
ﭘﺲ ﻻﺯﻡ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺩﺍﻋﯿﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﺎ ﭼﻨﺪ ﻭ ﭼﻮﻥﺍﻧﺪﯾﺸﻪهای ﺟﺪﯾﺪ، ﺁﺷﻨﺎ ﺷﻮﻧﺪ. ﺍﮔﺮ ﮐﺴﯽ ﺑﺎ ﮐﺘﺎﺑﯽ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﻧﻤﻮﺩ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺷﺒﻬﻪ ﻭ ﯾﺎ ﻧﮑﺘﻪ ﻧﻈﺮﯼ ﻣﺸﮑﻮﮎ، ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﺑﻪ ﻓﺮﺩﯼ ﺁﮔﺎﻩ ﺗﺮ ﺍﺯ ﺧﻮﺩ، ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺩﻫﺪ ﺗﺎ ﺑﺎ ﺷﻨﺎﺧﺖ، ﺣﺮﮐﺖ ﮐﻨﺪ ﻭ ﺭﺍﻩ ﺣﻠﯽ ﺑﺮﺍﯾﺶ ﭘﯿﺪﺍ ﺷﻮﺩ.
9-ﺑﺎ ﻣﺮﺩﻡ، ﺩﻭﺳﺘﯽ ﮐﻨﺪ.
ﺷﺎﯾﺴﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺩﺍﻋﯽ، ﺑﺎ ﻣﺮﺩﻡ، ﺩﻭﺳﺘﯽ ﮐﻨﺪ، ﺑﻪ ﺁﻧﺎﻥ ﻧﺰﺩﯾﮏ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺑﻪ آنها ﻓﺎﯾﺪﻩ ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ. ﻭﻇﯿﻔﻪ ﺩﺍﻋﯽ، ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﻦ، ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﯽ ﮐﺮﺩﻥ ﻭ ﺩﺭﺱ ﺩﺍﺩﻥ ﻧﯿﺴﺖ. ﺑﻠﮑﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺭﻓﺘﺎﺭﯼ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﺭﺳﻮﻝ ﺍﻟﻠﻪ( صلي الله عليه وسلم ) ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ.
ﮔﺎﻫﯽ ﺑﻪ ﻣﺮﺩﻡ، ﻫﺪﯾﻪای ﺑﺪﻫﺪ ﻭ ﮔﺎﻫﯽ ﻫﻢ ﺑﻪ ﻣﻼﻗﺎﺗﺸﺎﻥ ﺑﺮﻭﺩ ﻭ ﺩﺭ ﻋﯿﻦ ﺣﺎﻝ، ﮐﺎﺭ ﺩﻋﻮﺕ ﺭﺍ ﻓﺮﺍﻣﻮﺵ ﻧﮑﻨﺪ. ﺯﯾﺮﺍ ﺭﺳﻮﺍ ﺍﮐﺮﻡ( صل الله علیه و سلم) ﺩﺭ ﮐﻨﺎﺭ ﺩﻋﻮﺕ، ﺑﺎ ﻣﺮﺩﻡ، ﺍﻧﺲ میﮔﺮﻓﺖ ﻭ ﺑﻪ ﺁﻧﺎﻥ، ﻫﺪﯾﻪ میﺩﺍﺩ ﺗﺎ ﺟﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﮔﺎﻫﯽ ﺑﻪ ﯾﮏ ﻧﻔﺮ، ﺻﺪ ﺷﺘﺮ ﻋﻄﺎ میﮐﺮﺩ؛ ﻣﯿﺎﻥ ﻣﺮﺩﻡ، ﻟﺒﺎﺱ ﺗﻘﺴﯿﻢ میﻧﻤﻮﺩ، ﺑﺎ ﺑﺴﯿﺎﺭﯼ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻌﺎﻧﻘﻪ میﮐﺮﺩ ﻭ ﺑﻪ ﺍﺣﺘﺮﺍﻣﺸﺎﻥ ﺍﺯ ﺟﺎﯾﺶ ﺑﺮﻣﯽ ﺧﺎﺳﺖ ﻭ آنها ﺭﺍ ﺳﺮ ﺟﺎﯼ ﺧﻮﺩ میﻧﺸﺎﻧﺪ.
ﺑﺎﯾﺪ ﺩﺍﻧﺴﺖ ﮐﻪ ﺑﺪﺳﺖ ﺁﻭﺭﺩﻥ ﺩﻝ ﺑﺴﯿﺎﺭﯼ ﺍﺯ ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﻧﺰﺩﯾﮏ ﮐﺮﺩﻥ ﺁﻧﺎﻥ ﺑﻪ ﺧﺪﺍ، ﮐﺎﺭ ﺩﺷﻮﺍﺭﯼ ﻧﯿﺴﺖ.
ﻣﺎﻧﻨﺪ:ﺗﺄﻟﯿﻒ ﻗﻠﻮﺏ ﺑﺴﯿﺎﺭﯼ ﺍﺯ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ. ﻣﺜﻼ” ﺷﻤﺎ ﺑﺎ ﺟﻮﺍﻧﯽ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ میﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ ﺭﺍﻩ ﮔﻨﺎﻩ ﻭ ﻣﻌﺼﯿﺖ ﺭﺍ ﺩﺭ ﭘﯿﺶ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ.
ﺳﻌﯽ ﮐﻨﯿﺪ ﺑﻪ ﺍﻭ ﻧﺰﺩﯾﮏ ﺷﻮﯾﺪ ﻭ ﻣﺤﺒﺖ ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ ﺗﺎ ﺩﺭ ﭘﺮﺗﻮ ﺍﯾﻦ ﮐﺎﺭ ﺑﺘﻮﺍﻧﯿﺪ ﺍﺣﮑﺎﻡ ﺩﯾﻦ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﻭ ﺁﻣﻮﺯﺵ ﺩﻫﯿﺪ.
ﯾﺎ ﺟﻮﺍﻥ ﺩﯾﮕﺮﯼ ﮐﻪ ﺗﻮﺍﻧﺎﯾﯽ ﺍﺯﺩﻭﺍﺝ ﻧﺪﺍﺭﺩ. ﺑﻪ ﺍﻭ ﮐﻤﮏ ﮐﻨﯿﺪ ﺗﺎ ﺍﺯﺩﻭﺍﺝ ﮐﻨﺪ. ﺁﻥ ﮔﺎﻩ ﺁﺭﺍﻡ ﺁﺭﺍﻡ ﺍﺯ ﺍﻭ ﺑﺨﻮﺍﻫﯿﺪ ﺗﺎ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺷﻤﺎ ﺑﻪ ﻧﻤﺎﺯ ﺟﻤﺎﻋﺖ ﺑﺮﻭﺩ ﻭ ﺑﺴﻮﯼ ﺑﺮﮔﺮﺩﺩ ﻭ ﺗﻮﺑﻪ ﮐﻨﺪ. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺷﻤﺎ میﺗﻮﺍﻧﯿﺪ ﻓﺮﺩﯼ ﺭﺍ ﮐﻪ ﮔﺮﻓﺘﺎﺭ ﻣﻮﺍﺩ ﻣﺨﺪﺭ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﺑﺎ ﻣﺤﺒﺖ ﻭﺍﻧﺪﮐﯽ ﮐﻤﮏ ﻣﺎﻟﯽ، ﻧﺠﺎﺕ ﺩﻫﯿﺪ ﻭ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳﻮﯼ ﺧﺪﺍ ﺑﺎﺯ ﮔﺮﺩﺍﻧﯿﺪ.
10-ﺧﻮﺩﺵ ﺭﺍ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﮐﻨﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﮐﻤﮏ ﺑﺨﻮﺍﻫﺪ:
ﺩﺍﻋﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺧﻮﺩﺵ ﺭﺍ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﻤﺎﯾﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﺑﺎﺭﻩ، ﺳﺨﻨﺎﻧﺶ ﺭﺍ ﻣﻌﯿﺎﺭ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﻫﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺧﻮﺏ ﺗﻮﺟﻪ ﮐﻨﺪ. ﺁﻥ ﮔﺎﻩ ﺍﺯ ﺧﻮﺩ ﺑﭙﺮﺳﺪ ﮐﻪ: ﺁﯾﺎ ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪهایش ﻋﻤﻞ میﮐﻨﺪ ﯾﺎ ﺧﯿﺮ؟ ﺳﭙﺲ ﺍﺯ ﺧﺪﺍ ﺑﺨﻮﺍﻫﺪ ﮐﻪ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺛﺎﺑﺖ ﻗﺪﻡ ﻧﮕﻪ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﮐﻤﮏ ﻧﻤﺎﯾﺪ. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺩﺭ ﺁﻏﺎﺯ ﻫﺮ ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﯽ ﻭ ﺩﺭﺱ، ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺧﺪﺍ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺍﺯ ﺍﻭ ﺛﺒﺎﺕ، ﻓﺘﺢ ﻭ ﻫﺪﺍﯾﺖ، ﻣﺴﺄﻟﺖ ﻧﻤﺎﯾﺪ.
ﺩﺭ ﺣﺪﯾﺚ ﺁﻣﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﺒﯽ ﺍﮐﺮﻡ( صل الله علیه و سلم) میﻓﺮﻣﻮﺩ:( ﺍﻟﻬﯽ! ﺑﻪ ﺗﻮﻓﯿﻖ ﺗﻮ ﺣﻤﻠﻪ، ﺣﺮﮐﺖ ﻭ ﺗﻼﺵ میﻧﻤﺎﯾﻢ. )
ﺑﺴﯿﺎﺭﯼ ﺍﺯ ﻋﻠﻤﺎ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﺗﺪﺭﯾﺲ، ﺩﻋﺎﯼ ﻓﻮﻕ ﺭﺍ میﺧﻮﺍﻧﺪﻧﺪ. ﺑﻌﻀﯽ ﺩﯾﮕﺮ ﻫﻢ ﺍﯾﻦ ﺩﻋﺎ ﺭﺍ میﺧﻮﺍﻧﺪﻧﺪ:( ﺧﺪﺍﯾﺎ! ﺩﺭﻭﺍﺯﻩهای ﻓﺘﺢ ﻭ ﭘﯿﺮﻭﺯﯼ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﯾﻢ ﺑﮕﺸﺎ)
ﺑﺮﺧﯽ ﻫﻢ ﺩﺭ ﺁﻏﺎﺯ ﺗﺪﺭﯾﺲ ﺩﺭ ﺩﻝ ﻫﺎﯾﺸﺎﻥ میﮔﻔﺘﻨﺪ:( ﺧﺪﺍﯾﺎ! ﻣﺮﺍ ﺑﻪﺍﻧﺪﺍﺯﻩ ﯾﮏ ﭼﺸﻢ ﺑﻪ ﻫﻢ ﺯﺩﻥ ﺑﻪ ﺧﻮﺩﻡ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭ ﻣﮑﻦ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﺻﻮﺭﺕ، ﻫﻼﮎ ﺧﻮﺍﻫﻢ ﺷﺪ. )
ﺯﯾﺮﺍ ﺍﮔﺮ ﺍﻧﺴﺎﻥ، ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﺗﻮﺍﻧﺎﯾﯽها، ﺍﻣﮑﺎﻧﺎﺕ، ﺣﺎﻓﻈﻪ ﻭ ﺻﺪﺍﯼ ﺧﻮﺩﺵ، ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﮐﻨﺪ، ﺩﭼﺎﺭ ﻣﺸﮑﻞ میﺷﻮﺩ. ﭘﺲ ﺑﺎﯾﺪ ﺩﺍﻧﺴﺖ ﮐﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﯾﺎﺭﯼ ﺭﺳﺎﻥ، ﺧﺪﺍ میﺑﺎﺷﺪ.
ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﯾﻦ، ﺩﺍﻋﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺩﺭ ﺭﻭﺯ ﺟﻤﻌﻪ، ﻭ ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ میﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻪ ﻣﻨﺒﺮ ﺑﺮﻭﺩ، ﺑﺎ ﻓﺮﻭﺗﻨﯽ ﻭ ﺍﻟﺘﻤﺎﺱ ﺍﺯ ﺧﺪﺍ ﺑﺨﻮﺍﻫﺪ ﮐﻠﻤﺎﺕ ﻭ ﻋﺒﺎﺭﺍﺕ ﭘﺮﺑﺎﺭﯼ ﺑﺮ ﺯﺑﺎﻧﺶ ﺟﺎﺭﯼ ﺳﺎﺯﺩ، ﺳﺨﻨﺎﻧﺶ ﺭﺍ ﻣﻔﯿﺪ ﮔﺮﺩﺍﻧﺪ، ﺍﻭ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺭﺍﻩ ﺭﺍﺳﺖ ﻫﺪﺍﯾﺖ ﮐﻨﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﯽ ﺍﺵ، ﻣﻮﻓﻖ ﻧﻤﺎﯾﺪ. ﺯﯾﺮﺍ ﺍﮔﺮ ﺧﺪﺍ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ، ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﮐﻠﻤﺎﺗﯽ ﮐﻪ ﺑﮑﺎﺭ میﺑﺮﺩ، ﺳﻮﺩﯼ ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺶ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﺩﺍﺷﺖ، ﺑﻠﮑﻪ ﮔﺎﻫﯽ ﺑﻪ ﺍﻭ ﺿﺮﺭ ﻧﯿﺰ میﺭﺳﺎﻧﺪ. ﺑﻪ ﺍﯾﻦ ﻣﻌﻨﯽ ﮐﻪ ﻋﺒﺎﺭﺗﯽ ﺑﻪ ﺯﺑﺎﻥ میﺁﻭﺭﺩ ﮐﻪ ﻫﻢ ﺧﻮﺩ ﻭ ﻫﻢ ﺩﯾﮕﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺩﭼﺎﺭ ﻣﺸﮑﻞ میﺳﺎﺯﺩ ﻭ ﯾﺎ ﺍﻟﻔﺎﻇﯽ میﮔﻮﯾﺪ ﮐﻪ ﺧﻼﻑ ﺩﯾﻦ ﺍﺳﺖ.
ﭘﺲ ﺑﺎﯾﺪ ﺍﺯ ﺧﺪﺍ ﺗﻮﻓﯿﻖ ﻭ ﺛﺒﺎﺕ ﺑﺨﻮﺍﻫﺪ.
ﺯﯾﺮﺍ ﺧﺪﺍ، ﻫﺮﮐﺲ ﺭﺍ ﮐﻪ ﺑﺨﻮﺍﻫﺪ، ﺛﺎﺑﺖ ﻗﺪﻡ ﻧﮕﻪ میﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﮐﺴﯽ ﺭﺍ ﮐﻪ ﺭﻫﺎ ﮐﻨﺪ، ﺷﮑﺴﺖ میﺧﻮﺭﺩ.
11-ﺩﺭ ﻋﺒﺎﺩﺕ، ﻣﻤﺘﺎﺯ ﺑﺎﺷﺪ
ﺩﺍﻋﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﭘﺎﯾﺒﻨﺪ ﻋﺒﺎﺩﺍﺕ ﻧﻔﻠﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺑﺴﯿﺎﺭﯼ ﺍﺯ ﺍﺫﮐﺎﺭ ﻭ ﺩﻋﺎﻫﺎﯼ ﻣﺴﻨﻮﻥ ﺭﺍ ﺑﺨﻮﺍﻧﺪ ﻭ ﺑﺮ آنها ﻣﺪﺍﻭﻣﺖ ﻭ ﭘﺎﯾﺒﻨﺪﯼ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ؛ ﻋﻤﻠﮑﺮﺩ ﺩﺍﻋﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﺳﺎﯾﺮ ﻣﺮﺩﻡ، ﻓﺮﻕ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﻭ ﻣﺘﻤﺎﯾﺰ ﺑﺎﺷﺪ.
ﺩﻋﺎﻫﺎﯼ ﺻﺒﺢ ﻭ ﺷﺐ ﺭﺍ ﭘﺎﺱ ﺑﺪﺍﺭﺩ ﺗﺎ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﭘﺎﮎ ﻭ ﺑﻠﻨﺪ ﻣﺮﺗﺒﻪ، ﺍﻭ ﺭﺍ ﺣﻔﺎﻇﺖ ﻧﻤﺎﯾﺪ. ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﻓﺠﺮ، ﻟﺤﻈﺎﺗﯽ ﺑﺎ ﺧﻮﺩ، ﺧﻠﻮﺕ ﮐﻨﺪ ﻭ ﺧﻮﺩﺵ ﺭﺍ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﻤﺎﯾﺪ.
ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻭﺭﺩﯼ ﺭﻭﺯﺍﻧﻪ ﺑﺪﻭﺭ ﺍﺯ ﭼﺸﻢ ﻣﺮﺩﻡ، ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ؛ ﺯﯾﺎﺩ ﻗﺮﺁﻥ ﺗﻼﻭﺕ ﮐﻨﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺍﻣﻮﺭ ﺁﻥ ﺗﺪﺑﺮ ﻧﻤﺎﯾﺪ؛ ﺯﻧﺪﮔﯽ ﻧﺎﻣﻪ ﺳﻠﻒ ﻭ ﭘﯿﺸﯿﻨﯿﺎﻥ ﺭﺍ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﮐﻨﺪ؛ ﺯﯾﺮﺍ ﺍﺧﺘﻼﻁ ﺯﯾﺎﺩ ﺑﺎ ﻣﺮﺩﻡ، ﺑﺎﻋﺚ ﺳﯿﺎﻫﯽ ﺩﻝ ﻭ ﺗﺸﻮﯾﺶ ﺫﻫﻦ میﺷﻮﺩ ﻭ ﭼﻪ ﺑﺴﺎ ﻗﺴﺎﻭﺕ ﻗﻠﺐ ﺭﺍ ﻫﻢ ﺑﺪﻧﺒﺎﻝ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ.
ﭘﺲ ﺑﺮ ﺩﺍﻋﯽ ﻻﺯﻡ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺳﺎﻋﺖ ﯾﺎ ﺳﺎﻋﺎﺗﯽ ﺍﺯ ﺷﺒﺎﻧﻪ ﺭﻭﺯ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻋﺰﻟﺖ ﺑﺴﺮ ﺑﺮﺩ. ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻨﺸﯿﻨﺪ، ﺑﺎ ﮐﺴﯽ ﻣﻼﻗﺎﺕ ﻧﮑﻨﺪ ﻭ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺗﻠﻔﻨﯽ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ؛ ﺑﻠﮑﻪ ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﮐﺘﺎﺏهای ﻣﻔﯿﺪ ﺑﭙﺮﺩﺍﺯﺩ ﻭ ﺧﻮﺩﺵ ﺭﺍ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺗﺎ ﭼﻪ ﺣﺪ ﭘﺎﯾﺒﻨﺪ ﺍﺣﮑﺎﻡ ﺷﺮﻋﯽ ﺍﺳﺖ.
12- ﺑﻪﺍﻧﺪﮐﯽ ﺍﺯ ﺩﻧﯿﺎ ﺭﺍﺿﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺧﻮﺩﺵ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﯼ ﻣﺮﮒ ﺁﻣﺎﺩﻩ ﺳﺎﺯﺩ:
ﺩﺍﻋﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺍﺭﺗﺤﺎﻝ ﺍﺯ ﺍﯾﻦ ﺩﻧﯿﺎ ﺑﯿﻨﺪﯾﺸﺪ ﻭ ﺑﺪﺍﻧﺪ ﮐﻪ ﻣﺮﮒ، ﺣﺘﻤﯽ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﺰﻭﺩﯼ ﺑﻪ ﺳﺮﺍﻏﺶ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺁﻣﺪ ﻭ ﺧﯿﻠﯽ ﺯﻭﺩ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺍﯾﻦ ﺩﻧﯿﺎ ﺭﺍﻫﯽ ﺩﻧﯿﺎﯼ ﺩﯾﮕﺮ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺳﺎﺧﺖ. ﻣﺒﺎﺩﺍ ﮐﺜﺮﺕ ﺍﻃﺮﺍﻓﯿﺎﻥ ﻭ ﺍﺳﺘﻘﺒﺎﻝ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﺎﻋﺚ ﻏﺮﻭﺭﺵ ﮔﺮﺩﺩ؛ ﺯﯾﺮﺍ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎﻝ میﻓﺮﻣﺎﯾﺪ:( ﺇِﻥ ﮐُﻞُّ ﻣَﻦ ﻓِﯽ ﺍﻟﺴَّﻤَﺎﻭَﺍﺕِ ﻭَﺍﻟْﺄَﺭْﺽِ ﺇِﻟَّﺎ ﺁﺗِﯽ ﺍﻟﺮَّﺣْﻤَﻦِ ﻋَﺒْﺪﺍً ﻟَﻘَﺪْ ﺃَﺣْﺼَﺎﻫُﻢْ ﻭَﻋَﺪَّﻫُﻢْ ﻋَﺪّﺍً ﻭَﮐُﻠُّﻬُﻢْ ﺁﺗِﯿﻪِ ﯾَﻮْﻡَ ﺍﻟْﻘِﯿَﺎﻣَﻪِ ﻓَﺮْﺩﺍً) ﻣﺮﯾﻢ/۹۳-۹۵ «ﺗﻤﺎﻡ ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺁﺳﻤﺎﻧﻬﺎ ﻭ ﺯﻣﯿﻦ ﻫﺴﺘﻨﺪ ، ﺑﻨﺪﻩ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﻣﻬﺮﺑﺎﻥ( ﻭ ﻓﺮﻣﺎﻧﺒﺮﺩﺍﺭ ﯾﺰﺩﺍﻥ ) ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ. ﺍﻭ ﻫﻤﻪ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺳﺮﺷﻤﺎﺭﯼ ﮐﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ، ﻭ ﺩﻗﯿﻘﺎً ﺗﻌﺪﺍﺩﺷﺎﻥ ﺭﺍ ﻣﯽﺩﺍﻧﺪ. ﻭ ﻫﻤﻪ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﻭﺯ ﺭﺳﺘﺎﺧﯿﺰ ﺗﮏ ﻭ ﺗﻨﻬﺎ( ﺑﺪﻭﻥ ﯾﺎﺭ ﻭ ﯾﺎﻭﺭ ﻭ ﺍﻣﻮﺍﻝ ﻭ ﺍﻭﻼﺩ ﻭ ﻣﺤﺎﻓﻆ ﻭ ﻣﺮﺍﻗﺐ ) ﺩﺭ ﻣﺤﻀﺮ ﺍﻭ ﺣﺎﺿﺮ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ. »
ﺩﺍﻋﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺪﺍﻧﺪ ﮐﻪ ﺗﻨﻬﺎ میﻣﯿﺮﺩ، ﺗﻨﻬﺎ ﻗﺒﺮ میﺷﻮﺩ ﻭ ﺗﻨﻬﺎ ﺍﺯ ﻗﺒﺮ ﺑﺮ میﺧﯿﺰﺩ ﻭ ﺑﺰﻭﺩﯼ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺍﺯ ﺍﻭ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻫﺮ ﮐﻠﻤﻪای ﮐﻪ ﺑﻪ ﺯﺑﺎﻥ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺍﺳﺖ، ﺧﻮﺍﻫﺪ ﭘﺮﺳﯿﺪ. ﭘﺲ ﺩﺍﻋﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺧﻮﺏ ﺑﯿﻨﺪﯾﺸﺪ ﮐﻪ ﭼﺮﺍ ﺩﻋﻮﺕ میﺩﻫﺪ؟ ﭼﺮﺍ ﺳﺨﻦ میﮔﻮﯾﺪ؟ ﭼﻪ میﮔﻮﯾﺪ ﻭ ﺑﺮﺍﯼ ﭼﻪ میﮔﻮﯾﺪ؟ ﺗﺎ ﺩﺭ ﺭﺍﻩ ﺩﻋﻮﺕ، ﺑﺎ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻭ ﺁﮔﺎﻫﯽ ﺣﺮﮐﺖ ﮐﻨﺪ.
ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺩﺍﻋﯽ ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺑﺮﺍﯼ ﺯﻧﺪﮔﯽ ﺩﻧﯿﻮﯼ ﺯﯾﺎﺩ ﺗﻘﻼ ﮐﻨﺪ؛ ﺑﻠﮑﻪ ﺑﻪﺍﻧﺪﺍﺯﻩ ﮐﻔﺎﯾﺖ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻧﻤﺎﯾﺪ ﭼﺮﺍ ﮐﻪ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﮐﺎﺭ، ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﺭﺍﻩ ﻣﯿﺎﻧﻪ ﺍﺳﺖ. ﺧﺎﻧﻪ ﺍﺵ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺧﺎﻧﻪ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﻟﺒﺎﺳﯽ ﺑﺮ ﺗﻦ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﺘﻮﺳﻂ میﭘﻮﺷﻨﺪ.
13-ﻇﺎﻫﺮﯼ ﺁﺭﺍﺳﺘﻪ ﻭ ﺧﻮﺏ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﺪ
ﺑﻌﻀﯽ ﺍﺯ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﮐﻪ ﺩﺍﻋﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﻟﺒﺎﺱ ﻓﻘﺮﺍ ﻭ ﯾﺎ ﺑﺪﺗﺮﯾﻦ ﻧﻮﻉ ﻟﺒﺎﺱها ﺭﺍ ﺑﭙﻮﺷﺪ! ﺍﯾﻦ،ﺍﻧﺪﯾﺸﻪ ﺻﺤﯿﺤﯽ ﻧﯿﺴﺘﻮ ﺯﯾﺮﺍ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﭼﯿﺰﻫﺎﯼ ﭘﺎﮎ ﺭﺍ ﺣﻼﻝ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺭﺳﻮﻝ ﺍﻟﻠﻪ( صل الله علیه و آله و سلم ) ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺧﻮﺩﺁﺭﺍﯾﯽ ﻓﺮﺍ ﺧﻮﺍﻧﺪﻩ ﻭ ﻓﺮﻣﻮﺩﻩﺍﻧﺪ: «ﺗﺠﻤﻠﻮﺍ ﮐﺄﻧﮑﻢ ﺷﺎﻣﻪ ﻓﯽ ﻋﯿﻮﻥ ﺍﻟﻨﺎﺱ» ﯾﻌﻨﯽ: «ﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﺑﺮﺳﯿﺪ ﺗﺎ ﺟﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺩﺭ ﻧﮕﺎﻩ ﻣﺮﺩﻡ، ﺷﺎﺧﺺ ﺑﺎﺷﯿﺪ». ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻓﺮﻣﻮﺩﻩﺍﻧﺪ: «ﺇﻥّ ﺍﻟﻠﻪ ﺟﻤﯿﻞ ﻭ ﯾﺤﺐ ﺍﻟﺠﻤﺎﻝ»( ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺯﯾﺒﺎ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺯﯾﺒﺎﯾﯽ ﺭﺍ ﺩﻭﺳﺖ ﺩﺍﺭﺩ).
ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﯾﻦ ﺩﺍﺷﺘﻦ ﻟﺒﺎﺱ ﺯﯾﺒﺎ ﻭ ﻣﻌﻄﺮ، ﻣﻬﻤﺎﻧﺨﺎﻧﻪ ﯼ ﺑﺰﺭﮒ ﺑﺮﺍﯼ ﺍﺳﺘﻘﺒﺎﻝ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻧﯿﮑﻮﮐﺎﺭ ﻭ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺧﻮﺏ ﺑﺮﺍﯼ ﺩﺍﻋﯽ، ﺍﯾﺮﺍﺩﯼ ﻧﺪﺍﺭﺩ. ﭼﺮﺍ ﮐﻪ ﺍﯾﻦ ﮐﺎﺭ، ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺩﺳﺘﻮﺭ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﻋﺰﻭﺟﻞ ﻭ ﺭﺳﻮﻝ ﺍﮐﺮﻡ( صل الله علیه و آله و سلم ) نمیﺑﺎﺷﺪ. ﺑﻠﮑﻪ ﺩﺍﻋﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺩﺭ ﺷﺮﺍﯾﻂ ﻣﺨﺘﻠﻒ، ﻭﺿﻌﯿﺖ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﻫﻤﺎﻥ ﺷﺮﺍﯾﻂ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ.
ﺭﻭﺍﯾﺖ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺭﺳﻮﻝ ﺍﮐﺮﻡ( صل الله علیه و آله و سلم ) ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﺑﺮﺍﯼ ﺍﺩﺍﯼ ﻧﻤﺎﺯ ﺍﺳﺘﺴﻘﺎﺀ ﺑﯿﺮﻭﻥ میﺭﻓﺖ، ﻟﺒﺎﺱ ﮐﻬﻨﻪای ﺑﺮ ﺗﻦ ﺩﺍﺷﺖ ﻃﻮﺭﯼ ﮐﻪ ﺧﺸﯿﺖ ﻭ ﻓﺮﻭﺗﻨﯽ ﻭ ﻓﻘﺮ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻫﻮﯾﺪﺍ ﺑﻮﺩ. ﻭﻟﯽ ﺩﺭ ﯾﮑﯽ ﺍﺯ ﻋﯿﺪﻫﺎ، ﭼﺎﺩﺭﯼ ﺭﺍ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺍﻭ ﻫﺪﯾﻪ ﺩﺍﺩﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﺁﻥ ﺭﺍ ﭘﻮﺷﯿﺪﻩ ﺑﻮﺩ، ﻫﺰﺍﺭ ﺩﯾﻨﺎﺭ ﺍﺭﺯﺵ ﺩﺍﺷﺖ. ﭘﺲ ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﻋﺼﺮ ﮐﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﺩﺭ ﺁﭘﺎﺭﺗﻤﺎﻥهای ﭼﻨﺪ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻪ ﺳﺮ میﺑﺮﻧﺪ ﺍﮔﺮ ﻣﺎ ﺍﺯ ﺩﺍﻋﯿﺎﻥ ﺑﺨﻮﺍﻫﯿﻢ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺧﺎﻧﻪهای ﮔﻠﯽ ﺯﻧﺪﮔﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﺩﺭ ﺣﻘﺸﺎﻥ ﺍﺟﺤﺎﻑ ﮐﺮﺩﻩایم. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺍﮔﺮ ﺍﺯ ﺩﺍﻋﯿﺎﻥ ﺑﺨﻮﺍﻫﯿﻢ ﺗﺎ ﻟﺒﺎﺱهای ﭘﺎﺭﻩ ﻭ ﻗﺪﯾﻤﯽ ﺑﭙﻮﺷﻨﺪ ﻭ ﯾﺎ ﺍﯾﻨﮑﻪ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺳﺎﻝ ﺑﻪ ﯾﮏ ﻟﺒﺎﺱ ﺍﮐﺘﻔﺎ ﮐﻨﻨﺪ! ﺑﺎ ﻋﻠﻢ ﺑﻪ ﺍﯾﻦ ﻧﮑﺘﻪ ﮐﻪ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺩﻭﺳﺖ ﺩﺍﺭﺩ ﺁﺛﺎﺭ ﻧﻌﻤﺖهایش ﺭﺍ ﺑﺮ ﺑﻨﺪﻩ ﺍﺵ ﺑﺒﯿﻨﺪ، ﺑﻪ آنها ﺳﺘﻢ ﺭﻭﺍ ﺩﺍﺷﺘﻪایم.
ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺩﺍﻋﯽ ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺑﻪﺍﻧﺪﺍﺯﻩای ﺳﺮﮔﺮﻡ ﺩﻧﯿﺎ ﺷﻮﺩ ﮐﻪ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺭﺍﻫﺶ ﺑﺎﺯ ﺩﺍﺭﺩ. ﺟﺎﯼ ﺑﺴﯿﺎﺭ ﺗﺄﺳﻒ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺴﯿﺎﺭﯼ ﺍﺯ ﺩﺍﻋﯿﺎﻥ ﻭ ﯾﺎﻋﻠﻤﺎ ﻭ ﻃﺎﻟﺒﺎﻥ ﻋﻠﻢ ﺭﺍ میﺑﯿﻨﯿﻢ ﮐﻪ ﺗﺎ ﺧﺮﺧﺮﻩ ﺩﺭ ﺩﻧﯿﺎ ﻏﺮﻕ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺑﻪﺍﻧﺪﺍﺯﻩای ﮔﺮﻓﺘﺎﺭ ﮐﺎﺭﻫﺎﯼ ﺩﻧﯿﻮﯼ ﮔﺸﺘﻪﺍﻧﺪ ﮐﻪ ﮐﺎﺭ ﺩﻋﻮﺕ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﮐﻠﯽ ﻓﺮﺍﻣﻮﺵ ﮐﺮﺩﻩﺍﻧﺪ.
ﻣﺎ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺍﯾﻦ ﻧﯿﺴﺘﯿﻢ ﮐﻪ ﻃﻼﺏ ﻋﻠﻮﻡ ﺩﯾﻨﯽ ﻭ ﺩﺍﻋﯿﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ، ﺗﺠﺎﺭﺕ ﻭ ﯾﺎ ﮐﺎﺭ ﺩﯾﮕﺮﯼ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ. ﺑﻠﮑﻪ ﺍﯾﻦ ﮐﺎﺭ ﺧﻮﺏ ﻭ ﻣﻄﻠﻮﺏ ﺍﺳﺖ؛ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﮐﻪ ﻋﺜﻤﺎﻥ ﺑﻦ ﻋﻔﺎﻥ، ﻋﺒﺪﺍﻟﺮﺣﻤﻦ ﺑﻦ ﻋﻮﻑ ﻭ ﺗﻌﺪﺍﺩ ﺩﯾﮕﺮﯼ ﺍﺯ ﺻﺤﺎﺑﻪ( رضی الله عنهم)ﺍﯾﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﺑﻮﺩﻧﺪ. ﺍﻣﺎ ﺍﯾﻨﮑﻪ ﻃﺎﻟﺐ ﻋﻠﻢ ﻭ ﺩﺍﻋﯽ، ﺗﻤﺎﻡ ﻭﻗﺘﺶ ﺭﺍ ﺻﺮﻑ ﺍﻣﻮﺭ ﺩﻧﯿﻮﯼ ﻧﻤﺎﯾﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺑﻨﮕﺎﻩها ﻭ ﺳﺎﯾﺮ ﺍﻣﺎﮐﻦ ﺩﺍﺩ ﻭ ﺳﺘﺪ ﺳﭙﺮﯼ ﮐﻨﺪ ﻭ ﺍﻣﺖ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺣﺎﻝ ﺧﻮﺩ ﺭﻫﺎ ﺳﺎﺯﺩ ﺗﺎ ﻫﻼﮎ ﺷﻮﺩ. ﺍﯾﻦ ﮐﺎﺭ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺻﺤﯿﺢ ﻧﯿﺴﺖ ﺑﻠﮑﻪ ﺑﺴﯿﺎﺭ ﺷﺮﻡ ﺁﻭﺭ میﺑﺎﺷﺪ. ﺯﯾﺮﺍ ﺩﻋﻮﺕ، ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﻃﺎﻋﺘﯽ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺩﺍﻋﯿﺎﻥ ﺭﺍﻩ ﺣﻖ ﻋﻨﺎﯾﺖ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺗﺮﮎ ﺁﻥ، ﻧﺎﺳﭙﺎﺳﯽ ﺑﺰﺭﮔﯽ ﺑﻪ ﺷﻤﺎﺭ میﺭﻭﺩ.
ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺩﺍﻋﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﻇﺎﻫﺮ ﺷﺨﺼﯽ ﺧﻮﯾﺶ، ﺍﻫﻤﯿﺖ ﺑﺪﻫﺪ؛ ﺑﻪ ﺍﯾﻤﺎﻥ ﺁﺭﺍﺳﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ؛ ﺍﺯ ﺳﺮ ﻭ ﺻﻮﺭﺗﺶ ﻭﻗﺎﺭ ﻭ ﺁﺭﺍﻣﺶ ﺑﺒﺎﺭﺩ ﻭ ﻟﺒﺎﺱ ﺍﻫﻞ ﺧﯿﺮ ﻭ ﻋﻠﻤﺎ ﺭﺍ ﺑﭙﻮﺷﺪ. ﺯﯾﺮﺍ ﻫﺮ ﻗﺸﺮ ﻟﺒﺎﺱ ﺧﺎﺻﯽ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﻧﯿﺰ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺍﻫﻞ ﻋﻠﻢ، ﺭﺍﻩ ﺑﺮﻭﺩ ﻭ ﻇﺎﻫﺮﯼ ﺯﯾﺒﺎ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ. ﺑﻪ ﺧﺼﻠﺖهای ﻓﻄﺮﯼ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺴﻮﺍﮎ ﺯﺩﻥ، ﮐﻮﺗﺎﻩ ﮐﺮﺩﻥ ﻧﺎﺧﻦها، ﮔﺬﺍﺷﺘﻦ ﺭﯾﺶ، ﮐﻮﺗﺎﻩ ﮐﺮﺩﻥ ﺳﺒﯿﻞ ﻭ ﺳﺎﯾﺮ ﺧﺼﻠﺖهای ﺩﯾﮕﺮ ﺍﻫﻤﯿﺖ ﺩﻫﺪ. ﺍﺯ ﻣﻮﺍﺩ ﺧﺸﺒﻮ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﮐﻨﺪ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪای ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺁﺯﺍﺭ ﺩﯾﮕﺮﺍﻥ ﻧﺸﻮﺩ. ﻣﺮﺗﺐ ﻏﺲ ﻧﻤﺎﯾﺪ ﻭ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﮐﻠﯽ ﺑﻪ ﺳﺮ ﻭ ﻭﺿﻊ ﻇﺎﻫﺮﯼ ﺧﻮﺩ ﺭﺳﯿﺪﮔﯽ ﮐﻨﺪ ﺗﺎ ﺩﺭ ﺍﻧﻈﺎﺭ ﻋﻤﻮﻣﯽ، ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﻩ ﺧﻮﺑﯽ ﺑﺮﺍﯼ ﺩﻋﻮﺕ ﺑﺎﺷﺪ.
14-ﺷﺨﺼﯿﺘﯽ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ
ﺩﺍﻋﯽ ﻧﺒﺎﯾﺪ ﻣﻘﻠﺪ ﻣﺤﺾ ﺷﺨﺼﯿﺖ ﺩﯾﮕﺮﺍﻥ ﺑﺎﺷﺪ. ﻣﺘﺄﺳﻔﺎﻧﻪ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ میﺷﻮﺩ ﮐﻪ ﺑﺮﺧﯽ ﺍﺯ ﺩﺍﻋﯿﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺩﺍﻋﯽ ﯾﺎ ﻋﺎﻟﻢ ﺩﯾﮕﺮﯼ ﺭﺍ ﺩﻭﺳﺖ ﺩﺍﺭﻧﺪ، ﺳﻌﯽ میﮐﻨﻨﺪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺍﻭ ﺳﺨﻦ ﺑﮕﻮﯾﻨﺪ، ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺍﻭ ﺭﺍﻩ ﺑﺮﻭﻧﺪ ﻭ ﺳﺮﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﺭ ﺗﻤﺎﻡ ﺍﺑﻌﺎﺩ ﺯﻧﺪﮔﯽ ﺍﺯ ﺍﻭ ﺗﻘﻠﯿﺪ ﮐﻨﻨﺪ. ﺑﺪﯾﻦ ﺳﺎﻥ ﺩﺭ ﺷﺨﺼﯿﺖ ﺍﻭ ﺫﻭﺏ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺍﺯ ﺑﯿﻦ میﺭﻭﻧﺪ.
ﺭﻭﺍﯾﺖ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺭﺳﻮﻝ ﺍﻟﻠﻪ( صلى الله عليه وسلم) ﻓﺮﻣﻮﺩ:« ﮐﻮﮐﻮﺭﺍﻧﻪ ﺍﺯ ﻣﺮﺩﻡ ﭘﯿﺮﻭﯼ ﻧﮑﻨﯿﺪ ﻭ ﻧﮕﻮﯾﯿﺪ: ﺍﮔﺮ ﻣﺮﺩﻡ ﻧﯿﮑﯽ ﮐﺮﺩﻧﺪ، ﻣﻦ ﻫﻢ ﻧﯿﮑﯽ میﮐﻨﻢ ﻭ ﺍﮔﺮ ﺑﺪﯼ ﮐﺮﺩﻧﺪ ﻣﻦ ﻫﻢ ﺑﺪﯼ میﮐﻨﻢ. »
ﻭﻟﯽ ﺍﮔﺮ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﻧﯿﮑﯽ ﮐﺮﺩﻧﺪ، ﺷﻤﺎ ﻫﻢ ﻧﯿﮑﯽ ﮐﻨﯿﺪ ﻭ ﺍﮔﺮ ﺑﺪﯼ ﮐﺮﺩﻧﺪ ﺍﺯ ﺑﺪﯼ آنها ﺍﺟﺘﻨﺎﺏ ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ. ﻟﺬﺍ ﺑﺮﺍﯼ ﺩﺍﻋﯽ ﻣﺤﻮ ﺷﺪﻥ ﺩﺭ ﺷﺨﺼﯿﺖ ﺩﯾﮕﺮﺍﻥ ﺍﻣﺮﯼ ﻣﻄﻠﻮﺏ ﻭ ﭘﺴﻨﺪﯾﺪﻩ ﻧﯿﺴﺖ.
ﺷﻤﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺷﺨﺼﯿﺘﯽ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﺪ ﻭ ﺑﺪﺍﻧﯿﺪ ﮐﻪ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﻓﻘﻂ ﺷﻤﺎ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺍﯾﻦ ﻭﯾﮋﮔﯽهای ﺧﺎﺹ، ﺁﻓﺮﯾﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﮐﺮﻩ ﺧﺎﮐﯽ ﺣﺘﯽ ﯾﮏ ﻧﻔﺮ ﺭﺍ ﻫﻢ ﺑﺎ ﺧﺼﻮﺻﯿﺖ ﺷﻤﺎ ﺑﺮﺧﻮﺩ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﺩﯾﺪ. ﭘﺲ ﺷﻤﺎ ﺩﺭ ﻣﯿﺎﻥ ﻣﯿﻠﯿﻮﻥها ﺍﻧﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺍﺯ ﺁﺩﻡ ﺁﻓﺮﯾﺪﻩ ﻭ ﺗﺎ ﻗﯿﺎﻡ ﻗﯿﺎﻣﺖ ﻧﯿﺰ میﺁﻓﺮﯾﻨﺪ ﺗﻨﻬﺎﯾﯿﺪ. ﺻﺪﺍﯼ ﺷﻤﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺻﺪﺍﯼ ﻫﯿﭻ ﮐﺲ ﺩﯾﮕﺮﯼ ﻧﯿﺴﺖ، ﻭﯾﮋﮔﯽهای ﺟﺴﻤﯽ، ﺗﻮﻧﺎﯾﯽها ﻭ ﺍﺳﺘﻌﺪﺍﺩﻫﺎﯼ ﺷﻤﺎ ﺑﺎ ﺩﯾﮕﺮﺍﻥ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﺍﺳﺖ.
ﻋﻤﻮﻡ ﻣﺮﺩﻡ ﻧﯿﺰ ﺍﯾﻦ ﺭﺍ ﻧﺎﭘﺴﻨﺪ میﺩﺍﻧﻨﺪ ﮐﻪ ﮐﺴﯽ، ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺷﺨﺼﯿﺖ ﺩﯾﮕﺮﺍﻥ ﻣﻠﺒﺲ ﮐﻨﺪ. ﻭ ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﺜﺎﻟﯽ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﮐﻪ میﮔﻮﯾﻨﺪ: ﮐﻼﻍ میﺧﻮﺍﺳﺖ ﺭﺍﻩ ﺭﻓﺘﻦ ﮐﺒﮏ ﺭﺍ ﺑﯿﺎﻣﻮﺯﺩ، ﺭﺍﻩ ﺭﻓﺘﻦ ﺧﻮﺩﺵ ﺭﺍ ﻫﻢ ﻓﺮﺍﻣﻮﺵ ﮐﺮﺩ.
ﺍﯾﻦ ﺿﺮﺏ ﺍﻟﻤﺜﻞ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﻌﻀﯽ ﺍﺯ ﻗﺎﺭﯾﺎﻥ ﺻﺪﻕ ﭘﯿﺪﺍ میﮐﻨﺪ ﺯﯾﺮﺍ ﺑﺴﯿﺎﺭﯼ ﺍﺯ آنها میﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺻﻮﺕ ﻗﺎﺭﯼ ﺩﯾﮕﺮﯼ ﺭﺍ ﺗﻘﻠﯿﺪ ﮐﻨﻨﺪ ﻭ ﺑﺮﺍﯼ ﺍﯾﻦ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺑﺴﯿﺎﺭ ﺗﻼﺵ میﮐﻨﻨﺪ ﻭﻟﯽ ﺑﺎﺯ ﻫﻢ نمیﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻗﺎﺭﯼ ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻈﺮ ﺧﻮﺩ ﺗﻼﻭﺕ ﮐﻨﻨﺪ ﻣﻀﺎﻓﺎً ﻣﺎ ﻧﯿﺰ ﺍﺯ ﺻﺪﺍﯾﯽ ﮐﻪ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺑﻪ ﺍﯾﻦ ﻓﺮﺩ ﻋﻨﺎﯾﺖ ﻓﺮﻣﻮﺩﻩ ﻣﺤﺮﻭﻡ میﺷﻮﯾﻢ. ﻟﺬﺍ ﺷﺎﯾﺴﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺩﺍﻋﯽ ﺷﺨﺼﯿﺖ ﻣﺴﺘﻘﻠﯽ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ.
ﺍﺳﻼﻡ ﻫﻢ ﺑﻪ ﺍﻓﺮﺍﺩﯼ ﮐﻪ ﺭﺃﯼ ﻭ ﺍﺭﺍﺩﻩ ﻗﻮﯼ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻧﯿﺎﺯ ﺩﺍﺭﺩ ﻫﻤﺎﻥ ﻃﻮﺭ ﮐﻪ ﻣﺎ ﺑﻪ ﺗﻮﺍﻧﺎﯾﯽهای ﻣﺮﺩﻡ ﻧﯿﺰ ﻧﯿﺎﺯ ﺩﺍﺭﯾﻢ ﻭ ﺩﺭ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻣﺘﺬﮐﺮ ﺷﺪﯾﻢ ﮐﻪ ﺭﺳﻮﻝ ﺍﻟﻠﻪ( صلى الله عليه وسلم ) ﻣﺮﺩﻡ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺗﺨﺼﺼﺸﺎﻥ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑﻨﺪﯼ ﻧﻤﻮﺩ.
ﻟﺬﺍ میﺑﯿﻨﯿﻢ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺭﺃﺱ ﻗﺎﺭﯾﺎﻥ ﺍﺑﯽ ﺑﻦ ﮐﻌﺐ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﺩ، ﺣﺴﺎﻥ ﺷﺎﻋﺮ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ ﺍﺳﺖ، ﺯﯾﺪ ﺑﻦ ﺛﺎﺑﺖ ﺩﺭ ﻋﻠﻢ ﻣﯿﺮﺍﺙ ﺗﺨﺼﺺ ﺩﺍﺭﺩ، ﺍﺑﻮﺑﮑﺮ ﺍﺯ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺧﻮﺑﯽ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻗﺪﺭﺕ ﻭ ﻗﺎﻃﻌﯿﺖ ﺭﺍ ﻫﻢ ﺑﺎﯾﺪ ﺍﺯ ﻋﻤﺮ ﯾﺎﺩ ﮔﺮﻓﺖ ﻭ ﺑﻘﯿﻪ ﺭﺍ ﻫﻢ ﺍﯾﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻗﯿﺎﺱ ﮐﻦ.
✍توصیههایی برای دعوتگران( داعی)
1-دعوتگر اعتماد به نفس بالایی داشته باشد چرا که حامی او خداست.
2-دعوتگر یقین کامل به خداوند و توکل بر او داشته باشد.
3-دعوتگر باید خودش الگو باشد.
4-دعوتگر باید دردعوت خود اخلاص داشته باشد.
5-دعوتگر بر اساس آیات قرآن و احادیث پیامبر دعوت دهد.
6-دعوتگر حق را بگوید و لو تلخ باشد.
7-دعوتگر دارای اخلاق خوبی باشد.
8-دعوتگر دیگران را اکرام نماید حتی با کوچکترین هدیه باشد.
9-دعوتگر قلبش بدون کینه باشد.
10-دعوتگر حس خیرخواهی در خود احیا کند.
11-دعوتگر هرگز نا امید نشود حتی اگر یک نفر حرف او را گوش نکرد.
12-دعوتگر هرگز عصبانی نشود حتی اگر همه برعلیه او باشند.
13-دعوتگر برای خود و همه دعای هدایت بکند و همیشه امیدوار باشد.
14-دعوتگر برای قوت قلبش دعوت پیامبران و نحوه برخورد مشرکان با آنهارا تذکره نماید.
15-دعوتگر به واجبات دینی و اعمال صالحه مقید باشد.
نظرات